Δήλωση - Απάντηση Μίκη Θεοδωράκη για το «Άξιον Εστί» στη Νέα Σμύρνη
Επειδή τελευταία γράφτηκαν πολλές ανακρίβειες με αφορμή τη συμμετοχή του κ. Ρουβά στην συναυλία που διοργανώνει ο Δήμος Νέας Σμύρνης με το «Άξιον Εστί», αναγκάζομαι να διευκρινίσω τα εξής:
1) Είναι γνωστές οι απόψεις μου για το θέμα των «απαγορεύσεων», τις οποίες απόψεις υποστηρίζω εδώ και δεκαετίες και συνοψίζονται στα εξής: Πιστεύω ότι το έργο από τη στιγμή που θα δημιουργηθεί, ξεφεύγει ακόμα και από τον ίδιο τον δημιουργό, που δεν έχει δικαίωμα να κρίνει δικτατορικά ποιος είναι «άξιος» να το ερμηνεύσει και ποιος όχι. Μόνος κριτής είναι το κοινό και ο χρόνος. Αυτοί τελικά κρίνουν τι θα πάει στα σκουπίδια και τι θα μείνει για πάντα. Θα πρέπει επίσης να πω ότι θεωρώ την χειρότερη εκτέλεση πολύ καλύτερη από μια απαγόρευση.
2) Όχι, δεν ήταν δική μου απόφαση η επιλογή του κ. Ρουβά, όπως αναληθώς βλέπω να αναγράφεται σε διάφορες ιστοσελίδες. Την πληροφορήθηκα εκ των υστέρων, ως τετελεσμένο γεγονός, από τον μαέστρο κ. Ορφανίδη, που μίλησε εδώ και αρκετές μέρες με την γραμματέα μου, στην οποία και ανακοίνωσε την απόφαση του Δήμου Νέας Σμύρνης να οργανώσει τιμητική για τα 90 μου χρόνια συναυλία με το «Άξιον Εστί», καθώς και τα ονόματα των συντελεστών, στην επιλογή των οποίων δεν είχα την παραμικρή ανάμιξη.
3) Η όλη ιστορία με προκαλεί να τελειώσω την δήλωσή μου αυτή με τις εξής σκέψεις:
Η Μουσική μου και φυσικά και το «Άξιον Εστί» γνώρισε κατά καιρούς απαγορεύσεις από πολλές και διαφορετικές πλευρές. Χούντες, κόμματα, πολιτικές νεολαίες, εφημερίδες, τηλεοράσεις… Πώς να ξεχάσω την επιστολή ακόμα και των δικηγόρων του ίδιου του Ελύτη, την εποχή που ήμουν Γεν. Δ/ντής Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ, στην οποία όπως έγραφαν, «δεν ήταν σίγουροι για την ποιότητα της εκτέλεσης» (κι ας ήμουν εγώ στο πόντιουμ του μαέστρου και ο Μπιθικώτσης στον ρόλο του λαϊκού τραγουδιστή…). Για την ιστορία να πω ότι η συναυλία εκείνη δόθηκε συνολικά 3 φορές στο Ηρώδειο λόγω της πρωτοφανούς ανταπόκρισης του κοινού.
Ελληνικές Δισκογραφικές Εταιρίες που πλούτισαν από το έργο μου, απέσυραν συχνά τους δίσκους μου από το εμπόριο, ενώ πολλοί τραγουδιστές μου, για πολιτικούς ή άλλους λόγους, διέγραφαν τα έργα μου από το ρεπερτόριό τους.
Και διερωτώμαι: Ποια ήταν η αντίδραση των «φίλων της μουσικής μου» σε όλες αυτές τις περιπτώσεις; Απολύτως καμμία! Ούτε ένας Έλληνας δεν θεώρησε χρέος του να υπερασπίσει το έργο μου σε όλες αυτές τις απαγορεύσεις και αποκλεισμούς! Ούτε ένας! Και ξαφνικά βλέπω τώρα να γεμίζει το Ιντερνετ και ο τύπος από δεκάδες δημοσιεύματα «υπερασπιστών του έργου μου», που ζητούν να προστεθώ κι εγώ ο ίδιος στον μακρύ κατάλογο αυτών που κατά καιρούς το απαγόρευσαν. Και γιατί; Διότι, λένε, ο συγκεκριμένος ερμηνευτής ανήκει στην «υποκουλτούρα». Όμως τι σημαίνει άραγε ο όρος αυτός; Το θέμα είναι μεγάλο και πολύπλοκο και εξαρτάται από την οπτική γωνία του καθενός.
Σε ό,τι με αφορά, τι θέλετε να σκεφτώ, όταν βλέπω το έργο μου (που το θεωρούν υποτίθεται ποιοτικό) να μην υπάρχει στη χώρα μου; Και πώς να υπάρχει όταν βρίσκεται επί δεκαετίες ολόκληρες αντιμέτωπο με καταστάσεις σαν αυτές που ανέφερα πιο πάνω, με την ανοχή (στην καλύτερη περίπτωση) και τη σιωπή του θεωρούμενου προοδευτικού χώρου, δηλαδή τουλάχιστον του 60% του λαού μας;
Τι θα πρέπει άραγε να σκεφτώ εγώ που αφιέρωσα τη ζωή μου στην πραγματική Ελληνική Αριστερά και χάρισα στον Λαό μας έργα σαν το «Άξιον Εστί» που από τη μια τα θεωρούν, όπως λένε, υποδείγματα της «καλής κουλτούρας», κι από την άλλη ανέχονται τις κατά καιρούς απαγορεύσεις και το μποϋκοτάζ τους, ακόμα κι από τις ίδιες τις παρατάξεις στις οποίες ανήκουν; Τι να σκεφτώ βλέποντας όλους αυτούς τους ανέκαθεν απόντες να ξυπνούν μόνο στην περίπτωση Ρουβά και να ξεσπαθώνουν λαύροι απαιτώντας από μένα να απαγορεύσω τη συμμετοχή του;
Από όλα αυτά προκύπτει ότι η έννοια της υποκουλτούρας για μένα είναι διαφορετική απ’ ό,τι είναι για κείνους. Είναι, πιστεύω, φυσικό να θεωρώ την γενικευμένη ηθική υποκουλτούρα, μέσα στην οποία καταδικάστηκα να ζω, ως απείρως χειρότερη από εκείνη που σχετίζεται με την Τέχνη και τα δυσδιάκριτα σύνορα ανάμεσα στις πολλές και ποικίλες της εκφάνσεις.
Αθήνα, 21η Απριλίου 2015
(Κατάλληλη ημερομηνία να μιλάμε για «απαγορεύσεις»…).
Μίκης Θεοδωράκης
ΔΕΙΤΕ/ΑΚΟΥΣΤΕ/ΔΙΑΒΑΣΤΕ
-
130 ΠΟΙΗΜΑΤΑ
12.02.2014
Τα καλλίτερα μας χρόνια
Τα καλλίτερά μας χρόνια
θάλασσα πλατειά
μες στο σύρμα τα περνάμε
μάνα μου γλυκειά
για ένα όνειρο, μια ιδέα
τόσες μέρες, τόσες νύχτες.... -
78 ΑΡΘΡΑ
22.02.2015
Η Ελλάδα µετά τις εκλογές. ΔΕΝ συνιστά κίνδυνο αλλά ελπίδα για την Ευρώπη.
Δημοσιεύουμε το ακόλουθο κείμενο των Γερμανικών Συνδικάτων υπενθυμίζοντας ότι τα Γερμανικά Συνδικάτα είναι τα μεγαλύτερα και ισχυρότερα στην Ευρώπη.
O πολιτικός σεισµός που συνέβη στην Ελλάδα, δεν είναι µόνο µια ευκαιρία για την ίδια τη χώρα που βρίσκεται ακόµα σε κρίση, αλλά και µια ευκαιρία για να επανεξεταστούν και να διορθωθούν οι οικονοµικές και κοινωνικές πολιτικές της ΕΕ. -
11 VIDEOS
13.12.2017
Μίκης Θεοδωράκης στα Σκόπια
-
38 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
2006
Απαντήσεις σε ερωτήσεις από το Ισπανικό Κ.Κ.
Η τεράστια καμπάνια δυσφήμισης του κομμουνισμού και των κομμουνιστών φαίνεται ότι δεν έχει αποδώσει τελικά τους καρπούς που περίμεναν και τώρα μπροστά στο αδιέξοδο στο οποίο οδηγεί τις κοινωνίες, τους λαούς και τα έθνη ο άκρατος καπιταλισμός, οι άνθρωποι αρχίζουν να ψάχνουν για λύσεις έξω από το σύστημα.
-
149 ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ & KEIMENA
13.02.2014
Διόνυσος ένα σύγχρονο μουσικό θρησκευτικό δράμα
Ανάλυση του έργου από τον Μίκη Θεοδωράκη
-
19 ΟΜΙΛΙΕΣ
04.10.2012
Ομιλία Μίκη Θεοδωράκη στα εγκαίνια της έκθεσης ζωγραφικής του Μάκη Βαρλάμη στην Λαμία
Για να γίνει κατανοητό στους πολλούς τι είναι και τι σημαίνει «συμφωνική μουσική», πρέπει να φανταστούμε ένα μεγάλο και περίτεχνο οικοδόμημα του οποίου το μοναδικό υλικό είναι ο μουσικός ήχος.
-
153 ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ
22/5/1962
Προεβλήθη η "Ηλέκτρα" του Μιχ. Κακογιάννη. Διεκδικεί το βραβείον
Δημοσίευμα της εφημερίδας "Ακρόπολις" στις 22/5/1962 σχετικά με την προβολή της ταινίας "Ηλέκτρα" σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη στο Φεστιβάλ των Κανών
-
49 ΔΗΛΩΣΕΙΣ
28.09.2011
Δήλωση-απάντηση Μίκη Θεοδωράκη
Στο φύλλο της 28.9.2011 της Εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» δημοσιεύονται αποσπάσματα από συνέντευξη που παραχώρησε η Kαγκελάριος της Γερμανίας Αγγέλα Μέρκελ στη ΝΕΤ
-
28 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΒΙΒΛΙΑ
15.12.2011
Τί εἶναι καί σέ τί ἀποβλέπει ἡ πανσπερμία στό χῶρο τῆς ἑλληνικῆς Ἀριστερᾶς
Ἡ πανσπερμία στό χῶρο τῆς ἑλληνικῆς Ἀριστερᾶς εἶναι μήπως μονάχα φαινόμενο κοινωνικοπολιτικό; Ἤ μήπως εἶναι πολύ περισσότερο σύμπτωμα ψυχολογικό; Ἡ ἑλληνική Ἀριστερά δέν φόβισε μόνο τούς ἐχθρούς της, καταπίεσε ψυχολογικά ὁρισμένα στρώματα –κυρίως διανοουμένων– ἀπό τίς νεότερες γενιές, πού ἀνήκουν φυσιολογικά στίς γραμμές της.
-
64 ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΣΠΙΘΑ
27.08.2011
Για τον Λεωνίδα Κύρκο
Ο Λεωνίδας Κύρκος συνέδεσε τη ζωή του άρρηκτα με τους αγώνες του ελληνικού λαού για Ελευθερία, Δημοκρατία και Πρόοδο από την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης έως την εποχή μας.
-
33 ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΑΡΘΡΑ
14.02.2014
Βραβείο του φεστιβάλ κινηματογράφου στο Βερολίνο δόθηκε στο ντοκιμαντέρ «Ανακυκλώνοντας τη Μήδεια» του Αστέρη Κούτουλα βασισμένο στην ομώνυμη όπερα του Μίκη Θεοδωράκη
Με το βραβείο για «Το Πολυτιμότερο Ντοκιμαντέρ για το 2014» του Ιδρύματος «Κινηματογράφος για την ειρήνη» τιμήθηκε στο Βερολίνο η ταινία «Ανακυκλώνοντας την Μήδεια» («Recycling Medea») του Αστέρη Κούτουλα.
-
51 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
25.05.2019
Καλλιμάρμαρο, 24 Ιουνίου 2019
Μεγάλη Συναυλία - αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη θα πραγματοποιηθεί το βράδυ της Δευτέρας 24 Ιουνίου 2019, στις 9:00 μ.μ., στο Καλλιμάρμαρο - Παναθηναϊκό Στάδιο από την Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης», ορχήστρα του συνθέτη.
Εικοσιπέντε εξαιρετικοί καλλιτέχνες, αλλά κι άλλοι γνωστοί και σπουδαίοι τραγουδιστές που θα είναι η μεγάλη έκπληξη της υπέροχης βραδιάς, θα ερμηνεύσουν τα πιο αγαπημένα τραγούδια του. -
16 Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΜΑΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
06.11.2012
Ομιλία Γραμματέα Κ.Α.Π. – Σπίθα Πατσίκα Μιχαήλ στο ίδρυμα Κακογιάννη
Τον Μάϊο του 2010, εισήλθε η χώρα μας στο καθεστώς του Πρώτου Μνημονίου. Τον Ιούνιο, του ίδιου έτους, ο Μίκης Θεοδωράκης δηλώνει ότι η χώρα τελεί υπό κατοχή.
Σήμερα το ίδιο ακούμε και από τον προεξάρχοντα της Εκκλησίας τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. -
16 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ
05.07.2017
Γνώμη για την άγνωστης σύνθεσης και αγνώστων σκοπών πολυμερή διάσκεψη Γενεύης - του Γεωργίου Κασιμάτη
Αδιαμφισβήτητο και μη διαπραγματεύσιμο δεδομένο είναι η κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία αποτελεί πλήρους κυριαρχίας μέλος του ΟΗΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της οποίας τα κυριαρχικά δικαιώματα είναι εγγυημένα από το Σύνταγμά της, από το διεθνές δίκαιο, από τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ και από τις Συνθήκες της ΕΈ και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
-
61 ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
11.09.2018
Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις - του Γιώργου Φραντζεσκάκη
Όλες εκείνες οι καλοκαιρινές συμβουλές που, κατά καιρούς, μας διαφεύγουν
-
1 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ GUY WAGNER
25.05.2016
Στον Guy Wagner: Αποχαιρετισμός
Αγαπημένε μου Guy,
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι έφυγες για πάντα εσύ που με την αγάπη και την φιλία σου ήσουν το πιο πολύτιμο στήριγμά μου από την στιγμή που σε γνώρισα, εδώ και 43 περίπου χρόνια, μέχρι αυτή τη στιγμή που σε χάνω για πάντα. -
1 ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ GAIL HOLST
18.02.2014
Αρχαίες και σύγχρονες ελληνικές τραγωδίες στις όπερες του Μίκη Θεοδωράκη [«Μήδεια», «Ηλέκτρα», «Αντιγόνη»]
Η σχέση των Ελλήνων με την αρχαία τραγωδία είναι ιδιαίτερα συγκινητική αυτή την εποχή που η Ελλάδα φαίνεται να βυθίζεται σε μια άβυσσο φτώχειας, παράνοιας και κοινωνικής αποσύνθεσης. Η παρούσα οικτρή κατάσταση της χώρας προκαλεί συναισθήματα déjà vu στους μεγαλύτερους σε ηλικία Έλληνες, εκείνους που έζησαν όχι μόνον τη δικτατορία των συνταγματαρχών, στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές του 1970, αλλά που θυμούνται και την πείνα της Κατοχής και την ωμότητα του Εμφύλιου Πολέμου. Τα διαστήματα σχετικής ειρήνης και δημοκρατίας στην πρόσφατη ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας έχουν βιωθεί στη σκιά των προηγούμενων πολύ τραγικών γεγονότων, τα οποία διαμόρφωσαν τη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών.
-
52 ΑΡΘΡΑ ΑΛΛΩΝ
08.03.2017
Η Χρονιά του Δράκου - του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Δύο θηλειές σφίγγονται τώρα, όλο και πιο σφιχτά, γύρω από τους 'Ελληνες και τα δύο κράτη τους, την Ελλάδα και την Κύπρο. Οι δύο κρίσεις, συνδέονται βαθιά μεταξύ τους, έστω, κι ακριβώς επειδή, αυτό δεν γίνεται συνήθως αντιληπτό.
Σε ότι αφορά την Κύπρο, με την οποία θα ασχοληθούμε σε αυτό το άρθρο, η άρνηση του Σουλτάνου να υπογράψει την κατάργηση των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων, και μόνο αυτή, έχει οδηγήσει σε προσωρινή αναστολή εκτελέσεως των Κυπρίων και του κράτους τους.