Άρθρο του Μίκη Θεοδωράκη στην εφημερίδα ''ΤΑ ΝΕΑ'' της 9.1.2021
Ο κοασμός των βατράχων
Από την πλευρά της δημιουργίας και της παρουσίας πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής στη χώρα μας, η δεκαετία του 2020 είναι η πιο φτωχή σε σύγκριση με όλες τις δεκαετίες από το 1940 μέχρι σήμερα.
Στην δεκαετία του '40 είχαμε πόλεμο, ξένη κατοχή, εμφύλιο πόλεμο.
Στην δεκαετία του '50 η χώρα ήταν κατεστραμμένη και υπήρχε η κυριαρχία του Παλατιού και της αστυνομικής βίας.
Παρ’ όλα αυτά υπήρχε πολιτιστική ζωή. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω τις θεατρικές παραστάσεις, τις συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας, το Ελληνικό Χορόδραμα.
Στην δεκαετία του '60 οι σκληρές οικονομικές συνθήκες αλλά και η συνεχιζόμενη αστυνομική βία δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν την πολιτιστική μας αναγέννηση.
Στην δεκαετία του '70 είχαμε την χούντα. Αμέσως μετά, η πολιτιστική ζωή συνέχισε το δρόμο της.
Στην δεκαετία του '80 οι μεγάλες κοινωνικές ανακατατάξεις βοήθησαν την ανάπλαση της καλλιτεχνικής μας ζωής.
Στην δεκαετία του '90 και του 2000 οι πολιτιστικές εκδηλώσεις (με την βοήθεια πάντα του Κράτους και των Δήμων) συνεχίστηκαν.
Στην δεκαετία του 2010 άρχισε η παρακμή, για να φτάσουμε στην δεκαετία του 2020 στο ΜΗΔΕΝ.
Αναγνωρίζω ότι οι συνθήκες (πανδημία, οικονομία, τουρκική απειλή) θα πρέπει να είναι -και είναι- μεταξύ των εθνικών μας προτεραιοτήτων.
Ο σκοπός όμως αλλά και η προϋπόθεση για όλα, είναι η Παιδεία και ο Πολιτισμός. Όσο μεγάλος και αν είναι ο πλούτος μιας χώρας, η Ιστορία διδάσκει ότι εκείνο που μένει τελικά είναι ο Πολιτισμός της.
Ποιος γνωρίζει σήμερα τις καθημερινές αποφάσεις για τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που απασχόλησαν τον Περικλή και άλλους στην αρχαία Αθήνα; Κανείς! Όμως όλοι γνωρίζουν και μάλιστα επί πολλούς αιώνες τον Πολιτισμό που εκείνοι οι δημόσιοι άνδρες βοήθησαν να δημιουργηθεί.
Και φυσικά χάρη στην χρηματοδότηση του Πολιτισμού από το ταμείο του Κράτους! Με πολιτικούς χωρίς την παιδεία και το όραμα του Περικλή και των άλλων δημοσίων παραγόντων, δεν θα υπήρχε η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας. Δεν θα υπήρχαν τα θέατρα. Δεν θα υπήρχαν ίσως ο Σοφοκλής και ο Φειδίας.
Γιατί αν ο καλλιτέχνης γνωρίζει ότι δεν υπάρχει τρόπος να φτάσει το έργο του στην κοινωνία, τότε δεν θα το γράψει, δεν θα το συνθέσει, δεν θα το λαξεύσει.
Δεν θα υπήρχε ίσως ούτε το κοινό που διψά για τα έργα της εποχής του.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους ερμηνευτές που έχουν ανάγκη να ερμηνεύσουν καινούρια έργα θεατρικά, μουσικά, χορευτικά.
*
Λυπάμαι πολύ αλλά είμαι υποχρεωμένος να θυμίσω στους δημόσιους άνδρες και κυρίως στην Κυβέρνηση ότι η υστεροφημία τους εξαρτάται περισσότερο από την συμβολή τους στον Πολιτισμό παρά από ο,τιδήποτε άλλο.
Το παράδειγμα του Περικλή που ανέφερα, δεν είναι μοναδικό. Εάν παρακολουθήσουμε σχολαστικά την ιστορία της Τέχνης, θα δούμε ότι πίσω από κάθε της κατάκτηση υπάρχει το δημόσιο πρόσωπο του αντίστοιχου τόπου και της αντίστοιχης εποχής, που παραμένει στην ανάμνηση των ανθρώπων επειδή βοήθησε την δημιουργία νέας σκέψης και νέων καλλιτεχνικών έργων.
*
Και για να μην πάμε πολύ μακριά, ας δούμε ποια είναι τα πρόσωπα που έμειναν στη μνήμη και στην ιστορία τον τελευταίο αιώνα στην χώρα μας. Είναι οι περισσότεροι πολιτικοί ή ποιητές, συγγραφείς, δημιουργοί, μουσικοί, ζωγράφοι, γενικά άνθρωποι του Πνεύματος και της Τέχνης;
*
Σήμερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το πλοίο ΕΛΛΑΣ έχουν να κάνουν με το Μηχανοστάσιο και με τον τυφώνα Τουρκία.
Το λιμάνι όμως στο οποίο θα πρέπει να κατευθύνεται, είναι η Παιδεία και ο Πολιτισμός. Και ποιος φροντίζει γι' αυτή την πορεία, αφού Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση απασχολούνται μονάχα με το Μηχανοστάσιο και τον θυελλώδη καιρό που μας θαλασσοδέρνει χωρίς να υπάρχει πολιτιστικό όραμα;
Κάποτε το Μηχανοστάσιο θα διορθωθεί και θα έρθει μπουνάτσα.
Τότε και μόνο τότε, η πολιτική ηγεσία θα ανακαλύψει ότι το λιμάνι στο οποίο θα έχουμε φτάσει, θα είναι μια αδιέξοδη λιμνοθάλασσα με μοναδικό πολιτιστικό ήχο τον κοασμό των βατράχων…
ΔΕΙΤΕ/ΑΚΟΥΣΤΕ/ΔΙΑΒΑΣΤΕ
-
130 ΠΟΙΗΜΑΤΑ
12.02.2014
Καλά βουνά
Καλά βουνά μου μενεξιά
στα σύννεφα ντυμένα
τι με κοιτάτε σοβαρά
βαρειά και πονεμένα..... -
78 ΑΡΘΡΑ
14.05.2017
Κείμενο - Έκκληση του Μίκη Θεοδωράκη
Όλοι και όλες στο Σύνταγμα
Όλοι και όλες στις πλατείες των πόλεων της Ελλάδας
Πέμπτη 18/5 - 7 μ.μ.
Αντίσταση και Ανυπακοή στα μέτρα
όπως ορίζει το ακροτελεύτιο άρθρο του Συντάγματος -
38 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
2006
Για την «Ερημιά» (Στην Όλγα Μπακομάρου)
Όσον αφορά τον εαυτό μου, νοιώθω την ανάγκη και κλείνομαι όλο και πιο πολύ μέσα μου. Η ψυχική ηρεμία που επιδιώκω ή η ΕΡΗΜΙΑ δεν έχει τίποτα το αρνητικό. Αντιθέτως με βοηθά να δουλεύω πνευματικά πολύ πιο ουσιαστικά από πριν.
-
19 ΟΜΙΛΙΕΣ
02.12.2013
Ομιλία του Μίκη Θεοδωράκη κατά την τελετή υποδοχής του ως επιτίμου μέλους της Ακαδημίας Αθηνών - Η μόνη λύση
Κατ’ αρχήν θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμότατα τον κ. Πρόεδρο και τον κ. Γενικό Γραμματέα για όσα είπαν προηγουμένως αλλά και όλα τα μέλη της Ακαδημίας, για την μεγάλη τιμή που μου έκαναν να μου προσφέρουν τη δυνατότητα να ομιλώ αυτή τη στιγμή από το βήμα του Ανώτατου Πνευματικού Ιδρύματος της χώρας μας, της Ακαδημίας Αθηνών.
-
149 ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ & KEIMENA
13.02.2014
Η κουλτούρα της ειρήνης- Culture of Peace
Διεθνές φόρουμ για την ειρήνη στο Tubingen με πρωτοβουλία Μίκη Θεοδωράκη, θέμα "Η κουλτούρα της ειρήνης- Culture of Peace". Ομιλία για τη λήξη του συνεδρίου
-
153 ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ
10/1/1964
Πειραματικό Λαϊκό Θέατρο
Ρεπορτάζ στην εφημερίδα παρατηρητής για την ίδρυση θεατρικής ομάδας με την επωνυμία "Πειραματικό Λαϊκό Θέατρο".
-
49 ΔΗΛΩΣΕΙΣ
26.03.2019
Απάντηση Μίκη Θεοδωράκη
Επειδή όλο και περισσότεροι, είτε πρώην μέλη της ΣΠΙΘΑΣ είτε και μη Σπιθίτες μου γράφουν ότι θα πρέπει να ξανακάνουμε μια Κίνηση ανάλογη της ΣΠΙΘΑΣ, θα ήθελα να τους απαντήσω δημοσιοποιώντας τις εξής σκέψεις:
Δυστυχώς η ζωή δεν γυρίζει πίσω. Στα 2010 ο Λαός ήταν όρθιος. Ενώ σήμερα, μετά από τέσσερα χρόνια ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, είναι γονατισμένος. Επειδή ακριβώς του λείπει η εθνική προοπτική. Ο κ. Τσίπρας και η ομάδα του μας πούλησαν στους Αμερικανούς, που και μόνο η σκιά τους φοβίζει τους Έλληνες... -
28 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΒΙΒΛΙΑ
15.12.2011
Οἱ βαθιές διαρθρωτικές ἀλλαγές στόν σύγχρονο κόσμο καθιστοῦν τό ἀναγεννητικό κίνημα πρός τό σοσιαλισμό κύριο φορέα τῆς ἀλλαγῆς
Πιστεύω πώς τό ἀναγεννητικό κίνημα πρός τό σοσιαλισμό ἀποτελεῖ τό κύριο αἴτημα τῆς ἱστορικῆς στιγμῆς. Ἡ δικτατορία, ἕξι χρόνια τώρα, κυβερνᾶ τή χώρα μας. Οἱ πολιτικές παρατάξεις, καί ἰδιαίτερα ἡ ἑλληνική Ἀριστερά, περνοῦν βαθιά κρίση. Ἔτσι, ὁ ἑλληνικός λαός, οἱ Ἕλληνες ἐργαζόμενοι ἔχουν ἀφεθεῖ, δίχως οὐσιαστική δυνατότητα ἄμυνας, στή διάθεση τῶν δικτατόρων.
-
64 ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΣΠΙΘΑ
14.04.2011
Ανοιχτή επιστολή Μίκη Θεοδωράκη προς τις Σπίθες
Η Σπίθα υπήρξε μια ιδέα που επηρέασε τον Λαό μας γρηγορότερα και πλατύτερα απ' ό,τι περιμέναμε, σε σημείο που να εκπλαγούμε κι εμείς οι ίδιοι και να βρεθούμε ουσιαστικά απροετοίμαστοι μπροστά στα τεράστια προβλήματα που έθετε η οργανωτική ανάγκη για μια αρχική και στοιχειώδη έστω ενιαιοποίηση-μορφοποίηση της Κίνησης αυτής.
-
33 ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΑΡΘΡΑ
15.01.2017
Μίκης Θεοδωράκης: «Το Βήμα και τα ΝΕΑ θεσμοί του δημοκρατικού συστήματος»
Το «ΒΗΜΑ» και τα «ΝΕΑ» μέσα από τις δεκαετίες που πέρασαν έως σήμερα, έχουν αναδειχθεί σε θεσμούς του δημοκρατικού μας συστήματος.
Μπορεί να υπάρχουν προβλήματα οικονομικής φύσεως, εν τούτοις δεν μπορώ να μην πιστέψω, ότι πίσω από τις απειλές που δέχονται, τα αίτια δεν είναι μόνο οικονομικά αλλά κυρίως πολιτικά. -
51 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
29.06.2013
Μίκης Θεοδωράκης στο φεστιβάλ Ολύμπου
Η εντεκάτη από τις τριάντα εκδηλώσεις του φετινού Φεστιβάλ Ολύμπου είναι αυτή που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο στο αρχαίο θέατρο του Δίου, στις 9,30 μμ.
-
16 Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΜΑΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
29.04.2017
Το μεγαλείο της κυπριακής ΑΟΖ και η κατάρα της ελληνικής: Η “Μάνα” δεν παραδειγματίζεται από την “Κόρη” - του Θεόδωρου Καρυώτη
Για να αντιληφθούμε καλύτερα τον τίτλο αυτού του άρθρου πρέπει να κάνουμε μια ιστορική αναδρομή. Πολύ δύσκολα θα ξεχάσω το απόγευμα της Παρασκευής 30 Απριλίου 1982, όταν διεξήχθη στη Νέα Υόρκη η ψηφοφορία για τη νέα Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, ύστερα από διαπραγματεύσεις εννέα ετών και έντεκα συνόδων. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας ήταν: 130 υπέρ, 4 κατά και 17 αποχές. Τα τέσσερα κράτη με την αρνητική ψήφο ήταν οι ΗΠΑ, η Τουρκία, το Ισραήλ και η Βενεζουέλα. Από αυτό το γεγονός, δηλαδή ότι η Τουρκία καταψήφισε τη νέα Σύμβαση, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η Ελλάδα, η οποία φυσικά ψήφισε υπέρ της Σύμβασης, βγήκε κερδισμένη από το νέο Σύνταγμα των Θαλασσών.
-
61 ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
23.11.2014
Μεγαλώνοντας με σκυλιά και γατιά - του Γιώργου Φραντζεσκάκη
Η αναγνώστρια της στήλης Χαρίκλεια Μανουσάκη, επαγγελματίας της ψυχικής υγείας, μου έστειλε ένα θαυμάσιο κείμενο για τη σημασία που έχουν τα κατοικίδια στην κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών.
-
16 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ
14.02.2014
Για τη Δανειοδοτική Σύμβαση, το Μνημόνιο και τη Συμφωνία Έγκρισης του ΔΝΤ
Η Δανειοδοτική Σύμβαση, το Μνημόνιο και η Συμφωνία έγκρισης του ΔΝΤ αποτελούν μια ενιαία διεθνή σύμβαση που υπογράφουν η Ελληνική Δημοκρατία, οι 16 χώρες της Ευρωζώνης... -
22 VIDEO ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟN
29.12.2014
I am an Animal Rescuer
-
1 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ GUY WAGNER
25.05.2016
Στον Guy Wagner: Αποχαιρετισμός
Αγαπημένε μου Guy,
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι έφυγες για πάντα εσύ που με την αγάπη και την φιλία σου ήσουν το πιο πολύτιμο στήριγμά μου από την στιγμή που σε γνώρισα, εδώ και 43 περίπου χρόνια, μέχρι αυτή τη στιγμή που σε χάνω για πάντα. -
1 ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ GAIL HOLST
18.02.2014
Αρχαίες και σύγχρονες ελληνικές τραγωδίες στις όπερες του Μίκη Θεοδωράκη [«Μήδεια», «Ηλέκτρα», «Αντιγόνη»]
Η σχέση των Ελλήνων με την αρχαία τραγωδία είναι ιδιαίτερα συγκινητική αυτή την εποχή που η Ελλάδα φαίνεται να βυθίζεται σε μια άβυσσο φτώχειας, παράνοιας και κοινωνικής αποσύνθεσης. Η παρούσα οικτρή κατάσταση της χώρας προκαλεί συναισθήματα déjà vu στους μεγαλύτερους σε ηλικία Έλληνες, εκείνους που έζησαν όχι μόνον τη δικτατορία των συνταγματαρχών, στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές του 1970, αλλά που θυμούνται και την πείνα της Κατοχής και την ωμότητα του Εμφύλιου Πολέμου. Τα διαστήματα σχετικής ειρήνης και δημοκρατίας στην πρόσφατη ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας έχουν βιωθεί στη σκιά των προηγούμενων πολύ τραγικών γεγονότων, τα οποία διαμόρφωσαν τη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών.
-
52 ΑΡΘΡΑ ΑΛΛΩΝ
20.07.2017
Το πραξικόπημα στην Κύπρο συνεχίζεται! - του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Οι δύο βασικοί «μύθοι» που έντεχνα καλλιεργούνται για να επιτρέπουν στο εξελισσόμενο πραξικόπημα κατά του κυπριακού ελληνισμού (και, εμμέσως πλην σαφώς κατά της Ελλάδας) να συνεχίζεται με σχετικά λίγες αντιστάσεις είναι οι εξής:
* ότι η Γενεύη είναι μια στιγμιαία διαδικασία και όχι διαρκής, όπως πρότεινε και έγινε δεκτό ο κ. Κοτζιάς
* ότι θα δοθεί στο μέλλον η δυνατότητα στους Κύπριους να ανατρέψουν τα αποτελέσματά της με δημοψήφισμα.