Ο Φόβος η Τάξη και ο Ζορμπάς - της Αναστασίας Βούλγαρη
Με αφορμή το άρθρο του κ. Ηλία Κανέλλη στα ΝΕΑ (22.8.2019) με το οποίο προτείνει «Όχι άλλους Ζορμπάδες» και ταυτίζει τους παραβάτες συμπατριώτες μας με τον ήρωα του Καζαντζάκη και ειδικά με τον ρόλο του Άντονι Κουίν στην ομώνυμη ταινία, ωσάν ο καζαντζακικός ήρωας να είναι ένας χαμερπής τύπος που καμαρώνει για την ανομία του, ενώ την ίδια στιγμή σε όλες τις «κανονικές χώρες» οι πολίτες υπακούουν στους νόμους, μια και στα «κανονικά κράτη» η «νομιμότητα είναι υποχρέωση», ήρθαν στο μυαλό μου όλοι οι αιώνες της αποικιοκρατίας που επέβαλαν τα «κανονικά κράτη» της Ευρώπης στην Αφρική, στις Ινδίες, στην αμερικανική ήπειρο, στην Αυστραλία και τις ασιατικές χώρες.
Όταν οι μισθοφόροι (δηλαδή οι αλλοτινοί δουλοπάροικοι χωρίς ανθρώπινα δικαιώματα) που ήταν στην υπηρεσία των βασιλιάδων και των φεουδαρχών της Δύσης συμμετείχαν στην υποδούλωση, τον βασανισμό και τον εξευτελισμό εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων κι ανάμεσά τους μερικών εκατομμυρίων που τους απήγαγαν από τις εστίες τους, για να τους πουλήσουν στα σκλαβοπάζαρα και να μεταβάλουν σε υποζύγια και ομιλούντα εργαλεία άντρες, γυναίκες και παιδιά που προηγουμένως ζούσαν ελεύθεροι στον τόπο τους.
Ώσπου η ωμότητα αυτής της κτηνώδους εξουσίας έφτασε στο αποκορύφωμά της κατά τον Α΄και Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και οι Ευρωπαίοι βίωσαν οι ίδιοι την αποθέωση του κτήνους, ειδικά όταν κυριάρχησε ο ναζισμός και τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Και τότε κατάλαβαν…
Αυτή είναι όμως η μεγάλη μας διαφορά με τις «κανονικές χώρες», ότι εκείνες αναπτύχθηκαν εκμεταλλευόμενες λαούς και πολιτισμούς, ενώ εμείς την ίδια ιστορική περίοδο ό,τι κατορθώναμε το κατορθώναμε μόνοι μας και μάλιστα σε συνθήκες οθωμανικής κατοχής και μετά την Επανάσταση του 1821 σε συνθήκες εξάρτησης και καταπίεσης από τις Μεγάλες Δυνάμεις και συχνά ωμής επέμβασής τους (ακόμη και ένοπλης) στα εσωτερικά μας. Και ήταν οι Βαυαροί που μαζί με τους εγχώριους συνεργάτες τους επέβαλαν το δικό τους μοντέλο διακυβέρνησης και οργάνωσης του κράτους. Ένα μοντέλο ξένο και τελικά εχθρικό ως προς την ιδιοσυγκρασία μας, τα ήθη μας και τον τρόπο ζωής μας, που τα θεμέλια της ήταν η δημοκρατία, από την εκκλησία του δήμου έως τα Κοινά, κατά την περίοδο της οθωμανοκρατίας, που με τη δημοκρατική τους λειτουργία κατορθώσαμε να μη χάσουμε το πρόσωπό μας και να γίνουμε δουλοπάροικοι, αλλά ελεύθεροι πολιορκημένοι.
Αν αναζητήσουμε λοιπόν την αιτία της άρνησης πολλών συμπατριωτών μας να πειθαρχήσουν στους νόμους του κράτους, ας ψάξουμε σ’ εκείνη την περίοδο. Εκεί είναι η ρίζα της άρνησης. Όλα τ’ άλλα είναι η αλληλουχία των γεγονότων και η αλληλουχία των ανθρώπινων αντιδράσεων. Όπως π.χ. η σημερινή πνιγμένη κραυγή μας που μετουσιώνεται σε αυτοκαταστροφή…
Για να επανέλθω όμως στον Ζορμπά, ας αναρωτηθούμε γιατί οι λαοί της ανθρωπότητας αγαπούν τόσο πολύ τη μουσική του Ζορμπά, που συνέθεσε ο Μίκης Θεοδωράκης; Γιατί, από τον Καναδά και τη Ρωσία έως την Αργεντινή, τη Γαλλία και το Ισραήλ, χορεύουν σε δρόμους, πλατείες και στάδια τον χορό του Ζορμπά; Μήπως για το ανυπότακτο του κινηματογραφικού ήρωα αλλά και της μουσικής; Ανυπότακτο που όμως εκφράζεται συλλογικά με τους χορευτές σε κυκλικό σχηματισμό να στηρίζονται ο ένας στον ώμο του διπλανού του.
Μήπως οι λαοί χορεύοντας το συρτάκι του θρυλικού Άντονι Κουίν αναζητούν τον δικό τους Ζορμπά; Εκείνον που όταν χορεύει χτυπάει με δύναμη τα πόδια του στη γη κι ύστερα μ’ ένα τίναγμα βρίσκεται για μια στιγμή στον αέρα, σαν να θέλει να φτάσει τον ουρανό ή σαν άλλος αναβάτης του ιερού ταύρου των ταυροκαθαψίων, για να προσγειωθεί αποδεχόμενος εν τέλει το πεπερασμένο της ύπαρξής του, μα κοιτάζοντας πάντα τον ουρανό σαν ένας Διόνυσος- Απόλλωνας θνητός.
Τι σχέση μπορεί να έχει ο Ζορμπάς με την… κανονικότητα των εξουσιών της Δύσης; Καμία. Γιατί ο Ζορμπάς, όπως και η μουσική που έχει εκπηγάσει από μέσα του και τον περιβάλλει, δεν είναι στερεότυπο ή ευτελής ελευθεριότητα, αλλά είναι σύμβολο ελευθερίας και πρόταγμα, κυρίως, ψυχής. Όχι όμως σύμβολο ελευθερίας ατομικής, όχι ελευθερίας ατομικισμού όπως είναι στη Δύση, αλλά συλλογικής ελευθερίας καθολικού χαρακτήρα. Εκεί βρίσκεται και η μεγάλη μας διαφορά με τη Δύση. Και τα σημερινά δεινά μας οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι μας επιβλήθηκε αντί να ζούμε στον δικό μας ιστορικό χρόνο να ζούμε στον ιστορικό χρόνο της Δύσης, δηλαδή στο δικό μας μακρινό παρελθόν– αλλά καλύτερα να παραμείνω στο θέμα μας.
Ο αρθογράφος μάς προτείνει «αστυνόμευση και πρόστιμα» όταν δεν εφαρμόζονται οι νόμοι. Φόβος και τάξη λοιπόν. Αφού προηγουμένως καταργήσουμε (ή μήπως πνίξουμε με τα ίδια μας τα χέρια;) τον Έλληνα Ζορμπά, και τον Οικουμενικό Ζορμπά, και μαζί τους τη μουσική που τους ενώνει. Για να μεταβληθούμε όλοι οι λαοί σε πολτό κι έτσι εύκολα να επικρατήσει στον πλανήτη η νέα τάξη πραγμάτων των εξουσιών των «κανονικών κρατών».
Η λύση του προβλήματος της απειθαρχίας στους νόμους κάποιων συμπατριωτών μας, που συχνά έχει καταστροφικές συνέπειες, δεν είναι να καταργήσουμε την ιδιοσυστασία μας, γιατί τότε θα πρέπει να καταργήσουμε όλες τις σελίδες της ανυπότακτης ιστορικής μας διαδρομής από τους Μηδικούς Πολέμους έως τον Αντιδικτατορικό Αγώνα– μήπως Ζορμπάδες δεν ήταν όλοι εκείνοι οι Έλληνες;– αλλά να κατακτήσουμε εκ νέου αυτό που εμείς οι Έλληνες γνωρίζουμε καλά: την πραγματική δημοκρατία.
Ναι στον Ζορμπά!
Αθήνα, 23.08.2019
«ΤΑ ΝΕΑ» φ. 593, Τετάρτη 28. 08.2019
ΔΕΙΤΕ/ΑΚΟΥΣΤΕ/ΔΙΑΒΑΣΤΕ
-
130 ΠΟΙΗΜΑΤΑ
12.02.2014
Ενωθείτε
Ενωθείτε βράχια, βράχια.
Ενωθείτε χέρια, χέρια.
Τα βουνά και τα λαγκάδια πιάστε το τραγούδι.
Πολιτείες και λιμάνια μπείτε στο χορό....... -
78 ΑΡΘΡΑ
18.01.2019
Ανοιχτή επιστολή προς τους Έλληνες βουλευτές - του Μίκη Θεοδωράκη
Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, όλων των πολιτικών πεποιθήσεων, ενώθηκαν στο Σύνταγμα απαιτώντας να μην προχωρήσουν οι εθνικές παραχωρήσεις εις βάρος της Ελλάδας στο Μακεδονικό. Τότε, μίλησα σε εκείνους, όπως και σε όλους τους Έλληνες για τους μεγάλους κινδύνους που κρύβει για την πατρίδα μας αυτή η αναίτια υποχώρηση. Η κυβέρνηση αγνόησε και τους κινδύνους και τον ελληνικό λαό και, χωρίς καμία λογική, αποφάσισε να προχωρήσει, με κάθε κόστος.
-
11 VIDEOS
13.12.2017
Μίκης Θεοδωράκης στα Σκόπια
-
38 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
12.05.2013
Συνέντευξη στα «ΝΕΑ» στον Δημήτρη Μανιάτη
Η ζωή μου χώρισε σε δύο μέρη: Την Μουσική, που ήταν η πραγματική μου ζωή. Και την κοινωνική, που ήταν η αναγκαστική. Η σύνθεση μουσικής σε απογειώνει.
-
19 ΟΜΙΛΙΕΣ
09.01.2012
Ομιλία του Μίκη Θεοδωράκη στον εμπορικό σύλλογο Πειραιώς
Μου ζητήθηκε να σας πω τις σκέψεις μου για την παρούσα κατάσταση. Δίστασα. Και ο λόγος είναι ότι φοβάμαι ότι θα σας στεναχωρήσω. Όμως τελικά σκέφτηκα ότι οφείλουμε να λέμε την αλήθεια όσο σκληρή κι αν είναι. Και η αλήθεια είναι ότι πιστεύω ακράδαντα ότι ανεξάρτητα από τις όποιες δικές μας ευθύνες κάποιες ξένες δυνάμεις σχεδιάζουν μεθοδικά την καταστροφή της πατρίδας μας.
-
49 ΔΗΛΩΣΕΙΣ
21.09.2018
Δήλωση Μίκη Θεοδωράκη
Η φίμωση του Τύπου υπήρξε πάντοτε η απαρχή ζοφερών εξελίξεων.
Χρειάζεται δημοκρατική επαγρύπνηση, γιατί προβλέπω ότι το προσεχές μέλλον μας επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις.
-
153 ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ
20/1/1962
Νύχτα Γάμου
Δημοσίευμα της εφημερίδας "Εμπρός" στις 20/1/1962 με αναφορά στην υπόθεση και τους συντελεστές της ταινίας
-
64 ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΣΠΙΘΑ
01.05.2013
Ο αόρατος πόλεμος
Την επανάσταση δεν την διαπραγματεύεσαι. Την κάνεις! Το ίδιο και την Αντίσταση. Από τη στιγμή που η Αντίσταση κατά του Μνημονίου έγινε αντικείμενο διαπραγμάτευσης, δεν είναι πια Αντίσταση αλλά παγίδευση στην λογική του Μνημονίου συμπαρασύροντας και εκμηδενίζοντας το Μέτωπο των χθεσινών αντιμνημονιακών δυνάμεων.
-
33 ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΑΡΘΡΑ
13.03.2019
ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ
Αθήνα, 14 Μαρτίου 2019 - Ο Μίκης Θεοδωράκης εισήχθη στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών την 26η Φεβρουαρίου 2019, λόγω επεισοδίου δύσπνοιας και ταχυαρρυθμίας, επί εδάφους υποτροπιάζουσας κολπικής μαρμαρυγής. Τις επόμενες ημέρες ακολούθησε ενδοφλέβια φαρμακευτική αγωγή. Στις 8 Μαρτίου υπεβλήθη σε τοποθέτηση διεστιακού βηματοδότη και σε ηλεκτρική ανάταξη της ταχυαρρυθμίας. Συνέχισε νοσηλευόμενος με ενδοφλέβιο φαρμακευτική αγωγή, επί επταημέρω, και σήμερα, 14 Μαρτίου 2019, έλαβε εξιτήριο από το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Παράλληλα, υπάρχει δυνατότητα παρακολούθησης της καρδιακής του λειτουργίας, εξ αποστάσεως.
Εκ του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών -
51 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
13.12.2012
Τα «Κλασσικά» συμφωνικά έργα του Μίκη Θεοδωράκη στην Βιέννη
Με αυτή τη φράση («THEODORAKIS CLASSICS IN VIENNA») ανακοινώνουν την μεγάλη συναυλία της Παρασκευής 14.12.2012 με συμφωνικά έργα του Μίκη Θεοδωράκη, η Συμφωνική Ορχήστρα Wiener Kammer Orchester, η Χορωδία Wiener Singakademie που συνοδεύεται από μεγάλη Παιδική Χορωδία (Gumpoldskirchner Spatzen) και ο μαέστρος Stefan Vladar.
-
16 Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΜΑΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
30.05.2017
Ανοκτή επιστολή στον κ. Νίκο Κοτζιά για το θέμα της ΑΟΖ: Είδατε τη δήλωση των G7; - του Θεόδωρου Καρυώτη
Αγαπητέ Κύριε Υπουργέ,
Διαβάζω στο τηλεγράφημα του Γαλλικού Πρακτορείου (AFP) στην εφημερίδα The Manilla Times, ότι στο Κοινό Ανακοινωθέν της ομάδας G7, που πραγματοποιήθηκε στην Ταορμίνα της Ιταλίας περιλαμβάνεται και η εξής δήλωση....
Διαβάστε ολόκληρη την επιστολή -
61 ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
09.10.2014
Ένα αντίο στον Λουκάνικο
Έγινε γνωστός ως «Λουκάνικος». Έτσι τον μάθαμε, έτσι τον γνωρίσαμε. Δεν ξέραμε πως ο άνθρωπος που τον εντόπισε σε μικρή ακόμη ηλικία να περιφέρεται στο κέντρο της Αθήνας τον είχε βαφτίσει «Θόδωρο». Όποιο κι αν ήταν το όνομά του, μαζί του ασχολήθηκαν το BBC, το CNN, το Al Jazeera.
-
16 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ
29.01.2015
Συνοπτική αποτίμηση των εκλογών
Τα βασικά δεδομένα της εκλογικής αναμέτρησης με ιδιαίτερης πολιτικής σημασίας μηνύματα για τη νέα κυβέρνηση, την Ευρώπη και τα απερχόμενα ή «απερχόμενης» πολιτικής κόμματα είναι τα εξής...
-
1 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ GUY WAGNER
25.05.2016
Στον Guy Wagner: Αποχαιρετισμός
Αγαπημένε μου Guy,
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι έφυγες για πάντα εσύ που με την αγάπη και την φιλία σου ήσουν το πιο πολύτιμο στήριγμά μου από την στιγμή που σε γνώρισα, εδώ και 43 περίπου χρόνια, μέχρι αυτή τη στιγμή που σε χάνω για πάντα. -
22 VIDEO ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟN
28.09.2017
Αρνάκι του γάλακτος
Έχουμε συνειδητοποιήσει τι είναι το «αρνάκι του γάλακτος»
που με τόση ευκολία παραγγέλνουμε στον χασάπη ή στο εστιατόριο;;;
Δείτε το βίντεο -
1 ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ GAIL HOLST
18.02.2014
Αρχαίες και σύγχρονες ελληνικές τραγωδίες στις όπερες του Μίκη Θεοδωράκη [«Μήδεια», «Ηλέκτρα», «Αντιγόνη»]
Η σχέση των Ελλήνων με την αρχαία τραγωδία είναι ιδιαίτερα συγκινητική αυτή την εποχή που η Ελλάδα φαίνεται να βυθίζεται σε μια άβυσσο φτώχειας, παράνοιας και κοινωνικής αποσύνθεσης. Η παρούσα οικτρή κατάσταση της χώρας προκαλεί συναισθήματα déjà vu στους μεγαλύτερους σε ηλικία Έλληνες, εκείνους που έζησαν όχι μόνον τη δικτατορία των συνταγματαρχών, στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές του 1970, αλλά που θυμούνται και την πείνα της Κατοχής και την ωμότητα του Εμφύλιου Πολέμου. Τα διαστήματα σχετικής ειρήνης και δημοκρατίας στην πρόσφατη ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας έχουν βιωθεί στη σκιά των προηγούμενων πολύ τραγικών γεγονότων, τα οποία διαμόρφωσαν τη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών.
-
52 ΑΡΘΡΑ ΑΛΛΩΝ
18.02.2014
Ο Μίκης και οι πληγές της Αριστεράς - του Γεωργίου Bότση
Όλοι μας, είμαι σίγουρος, έχουμε ακούσει, σε κάποιες από τις παραλλαγές της, την φράση : «Μεγάλος δημιουργός ο Μίκης Θεοδωράκης, ο μέγιστος. Αλλά όταν ανακατεύεται με την πολιτική, τα κάνει θάλασσα. Πραγματικός ανεμόμυλος».
Εκ του πονηρού, λέω, το πρώτο σκέλος για να ηχεί πειστικότερα το δεύτερο: Ότι ο Μίκης είναι o κορυφαίος δημιουργός μας στη μουσική δεν χρειάζεται του καθενός μας την επιβεβαίωση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ
