Απάντηση Μίκη Θεοδωράκη
Φίλοι από την Κύπρο με πληροφορούν, ότι «κάποιοι» αναφερόμενοι στα γεγονότα του 1974, αναμιγνύουν την «λύση Καραμανλή» με το πραξικόπημα στην Κύπρο και την εισβολή και μέσα σ’ όλα αυτά εμπλέκουν και το δικό μου όνομα…
Για μια ακόμα φορά λοιπόν, ελπίζω τελευταία, αναφέρω τα γεγονότα της εποχής εκείνης όπως ακριβώς συνέβησαν και τα έζησα:
Όταν στα 1968 βρισκόμουν εξόριστος στην Ζάτουνα της Αρκαδίας, έλαβα ένα μήνυμα από το Π.Γ. του ΚΚΕ, να τους πω πώς βλέπω την απαλλαγή της χώρας από την Χούντα.
Τους απάντησα ότι βλέπω δύο λύσεις, την «σκληρή» και την «μαλακή». Η σκληρή προϋπέθετε την ενότητα του Λαού μέσω της ενότητας όλων των αντιστασιακών δυνάμεων (ΠΑΜ, ΠΑΚ, Δημοκρατική Άμυνα), έτσι ώστε να είναι σε θέση να φτάσει την αντίθεσή μας ενάντια στη Χούντα ακόμα και σε ένοπλο αγώνα αν χρειαζόταν. Σε περίπτωση που δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί η εθνική-λαϊκή ενότητα με βάση την οργανωμένη Αντίσταση, θα έπρεπε τους είπα, να σκεφθούμε σοβαρά την «μαλακή» λύση, τη λύση μέσα από το Σύστημα της πολιτικής εξουσίας (που κι αυτή είχε χτυπηθεί από την Χούντα), δηλαδή την ΕΡΕ και την Ένωση Κέντρου με επί κεφαλής τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Και τόνισα ότι με την πρώτη λύση, την «σκληρή», τα κέρδη για τον ελληνικό Λαό θα ήταν μεγαλύτερα (λαϊκές κατακτήσεις), ενώ με την δεύτερη, την «μαλακή», θα είχαμε κατακτήσει τα επίπεδα των ελευθεριών που έχουν οι χώρες της Ευρώπης, δηλαδή της αστικής Δημοκρατίας. Και κατέληγα με την δήλωση ότι εγώ παλεύω και θα παλέψω -ως κομμουνιστής- για την πρώτη λύση. Όμως εάν δω ότι δεν επιτυγχάνεται η ενότητα των αντιστασιακών δυνάμεων, δεν θα διστάσω να βοηθήσω την επίτευξη της δεύτερης λύσης, δεδομένου ότι θεωρώ ως πρώτο και μέγιστο καθήκον την απελευθέρωσή μας από την στρατιωτική Χούντα.
Πράγματι, όλα τα κείμενα που έστειλα παράνομα από την Ζάτουνα προς τις Οργανώσεις του ΠΑΜ, είχαν ως στόχο την προετοιμασία της πρώτης λύσης. Και όταν βρέθηκα στο Παρίσι στα 1970, συνέχισα στον ίδιο δρόμο με αποκορύφωμα την πρότασή μου με την ιδιότητα του Προέδρου του ΠΑΜ να δημιουργηθεί με τη συμμετοχή όλων των αντιστασιακών δυνάμεων το ΕΑΣ (Εθνικό Αντιστασιακό Συμβούλιο), που κατά τη γνώμη μου θα βοηθούσε τον ελληνικό Λαό να συνενωθεί σε ένα ενιαίο, μεγάλο και ισχυρό μέτωπο πάλης, με στόχο το σφυροκόπημα της Χούντας ως την τελική της πτώση. Η πρότασή μου για τη δημιουργία του ΕΑΣ έγινε κατά την πρώτη μου δημόσια συνέντευξη με την Μελίνα Μερκούρη στο πλευρό μου και τον Αντώνη Μπριλλάκη, υπεύθυνου του ΚΚΕεσ., παρουσία 700 δημοσιογράφων από όλο τον κόσμο. Τότε, σε σχετική ερώτηση «ποιον θεωρώ ηγέτη του ΕΑΣ», απάντησα «τον Ανδρέα Παπανδρέου». Πάλεψα με όλες μου τις δυνάμεις για την ενότητα των αντιστασιακών δυνάμεων με στόχο την πρώτη λύση.
Τον Δεκέμβριο του 1972, έγινε η τελική συνάντηση όλων των υπευθύνων (πλην του ΚΚΕ που ήταν ευθύς εξ αρχής εναντίον του ΕΑΣ), στην οποία ο Ανδρέας Παπανδρέου έδωσε το τελικό χτύπημα για την διάλυση του ΕΑΣ, που σήμαινε το τέλος της ενότητας του Λαού για την απαλλαγή της χώρας από την Χούντα ως αποτέλεσμα της πάλης του Λαού. Δηλαδή η διάλυση του ΕΑΣ σήμαινε την διαιώνιση της δικτατορίας με άγνωστη την ημερομηνία του τέλους της.
Ως πατριώτης που πάνω από κάθε τι άλλο αγαπούσα την χώρα μου και πονούσα για τον Λαό μας, αποφάσισα να σηκώσω μόνος το τεράστιο ιστορικό βάρος μιας συμβιβαστικής λύσης, που όμως πίστευα ότι θα ανακούφιζε τον Λαό και την χώρα, γιατί μπορεί με αυτήν να μην φτάναμε τους στόχους μιας παλλαϊκής δημοκρατίας όπως θα την ήθελε η Αριστερά, όμως θα αποκτούσαμε το οξυγόνο της Ελευθερίας. Γι’ αυτό ήμουν απολύτως βέβαιος και όπως αποδείχθηκε τελικά, είχα δίκιο.
Έτσι, ένα μήνα αργότερα, στις 17 Ιανουαρίου του 1973, μίλησα για πρώτη φορά σε δημόσια συνέντευξη για την «Λύση Καραμανλή». Σε ερώτηση αμερικανού δημοσιογράφου γιατί προτείνω τον Καραμανλή, απάντησα ότι είναι εκείνος που έχει την εμπιστοσύνη των τριών σημαντικών παραγόντων της εποχής εκείνης: του ελληνικού Λαού, του ελληνικού στρατού και των Αμερικανών.
Όπως καταλαβαίνετε, η πρότασή μου αυτή χτυπήθηκε σκληρά από τις ηγεσίες όλων των κομμάτων και έγινα εύκολος στόχος του ασυγκράτητου μένους των οπαδών τους. Μπορώ να πω ότι θυσίασα όχι μόνο την πολιτική μου πορεία αλλά και το καλλιτεχνικό μου έργο, κυρίως τα τραγούδια μου, που ήταν «απαγορευμένα» για τα μέλη του ΚΚΕ και του ΠΑΣΟΚ για πολλές δεκαετίες μετά την πτώση της Χούντας!
Τριάντα κύκλοι τραγουδιών μου, δηλαδή πάνω από 300 τραγούδια έμειναν άγνωστα για τον ελληνικό Λαό, δεδομένου ότι οι «απαγορεύσεις» αυτές εμπόδιζαν τους τραγουδιστές να τα τραγουδούν στις συναυλίες τους, ακόμα και αυτούς που εγώ ο ίδιος είχα αναδείξει. Δηλαδή δεν έφταναν τα επτά χρόνια ολοκληρωτικής απαγόρευσης του έργου μου από την Χούντα. Η Αριστερά στο σύνολό της (ΚΚΕ, ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμός) κρυφά και όχι φανερά όπως η Χούντα, είχαν βάλει ως στόχο τους σχεδόν ως το 2000 να με καταργήσουν ως τραγουδοποιό κυρίως μέσα στην ελληνική νεολαία, που μέχρι σήμερα ακόμα μου έχει γυρίσει την πλάτη.
Αυτή ήταν η τεράστια θυσία με την πατριωτική μου στάση να προτείνω εγώ, ένας αριστερός τον δεξιό Καραμανλή ως τον βασικό απελευθερωτή μας από τα δεσμά. Το γεγονός ότι δικαιώθηκα από την ίδια τη ζωή δεν τους ενδιέφερε. Γιατί γνώριζαν και γνωρίζουν ότι είμαι λαοφιλής και κυρίως ανεξάρτητος πατριώτης και πάντα με φοβόταν όπως αποδείχθηκε και με την ΣΠΙΘΑ, που ίδρυσα τον Δεκέμβρη του 2010 σε ηλικία 85 ετών, για να χτυπήσω πρώτος και μόνος την καταιγίδα των Μνημονίων που βύθισαν την πατρίδα μας στη δυστυχία και στην απόγνωση.
Αυτή η ίδια φοβία ενέπνευσε και τους νέους κατηγόρους μου στην Κύπρο. Γι’ αυτό να είστε βέβαιοι. Και για να βοηθήσω τους φίλους μου, σας απαντώ σχετικά με τις νέες «κατηγορίες»:
Στα 1974 βρισκόμουν στην Νέα Υόρκη, για να πάρω μέρος στα γυρίσματα της ταινίας του Ζυλ Ντασέν «Η Δοκιμή». Δεν θυμάμαι ακριβώς την ημερομηνία. Πάντως ήταν άνοιξη. Εκεί ζήτησε να με συναντήσει κάποιος κύριος Νικολόπουλος εκ μέρους της Ελληνικής Πρεσβείας, για να μου πει ότι αρμόδιοι Αμερικανοί υπεύθυνοι του Υπουργείου Εξωτερικών με καλούν να συζητήσουμε την κατάσταση στην Ελλάδα. Δέχθηκα και σε λίγες μέρες βρέθηκα στην Ουάσιγκτον, όπου με υποδέχθηκαν δυο Αμερικανοί και μου είπαν τα εξής: «Μιλήσατε πριν από ένα χρόνο για Λύση Καραμανλή. Συμφωνούμε. Όμως ο Καραμανλής δεν δέχεται να συζητήσει μαζί μας. Στείλαμε δυο φορές στο Παρίσι τον κύριο Τάσκα, πρώην πρεσβευτή μας στην Ελλάδα και δεν μπόρεσε να τον δει. Γνωρίζουμε ότι εσείς έχετε καλές σχέσεις μαζί του. Σας παρακαλούμε να του πείτε να μας δεχθεί».
Αυτό ήταν όλο κι όλο…
Πράγματι, μετά από λίγες μέρες, μετέφερα αυτό το μήνυμα στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ο οποίος με παρακάλεσε να μην αναφερθώ δημοσίως στην υπόθεση αυτή, πράγμα που έκανα μέχρι το 2011, οπότε θεώρησα ότι μπορώ πλέον να μιλήσω για τα γεγονότα αυτά, αφού ανήκουν πλέον στη ιστορία.
Τι σχέση μπορεί να έχουν τώρα όλα αυτά με το πραξικόπημα στην Κύπρο και την εισβολή και πολύ περισσότερο τι σχέση μπορεί να έχω εγώ με τα εγκλήματα αυτά; Νοσηρή φαντασία ή σκοτεινές σκοπιμότητες;
Αθήνα, 28.7.2016
Μίκης Θεοδωράκης
ΔΕΙΤΕ/ΑΚΟΥΣΤΕ/ΔΙΑΒΑΣΤΕ
-
09.01.2021
Άρθρο του Μίκη Θεοδωράκη στην εφημερίδα ''ΤΑ ΝΕΑ'' της 9.1.2021
Ο κοασμός των βατράχων
Από την πλευρά της δημιουργίας και της παρουσίας πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής στη χώρα μας, η δεκαετία του 2020 είναι η πιο φτωχή σε σύγκριση με όλες τις δεκαετίες από το 1940 μέχρι σήμερα.
Στην δεκαετία του '40 είχαμε πόλεμο, ξένη κατοχή, εμφύλιο πόλεμο.
Στην δεκαετία του '50 η χώρα ήταν κατεστραμμένη και υπήρχε η κυριαρχία του Παλατιού και της αστυνομικής βίας.
-
29.12.2020
Η «Όμορφή πόλη» του Μίκη Θεοδωράκη σε online streaming
Η παράσταση θα προβληθεί σε online streaming από το Ωδείο Ηρώδου Αττικού στις 9 και 10 Ιανουαρίου 2021
Η «Όμορφη πόλη» του Μίκη Θεοδωράκη σε απόδοση-σκηνοθεσία Γιώργου Βάλαρη, η θεατρική – μουσική υπερπαραγωγή της χρονιάς, που υμνήθηκε από κοινό και κριτικούς, μετά από τις sold out παραστάσεις στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Θεσσαλονίκης και στο Ηρώδειο, θα προβληθεί διαδικτυακά σε online streaming – worldwide με μιας υψηλής τεχνολογικής κάλυψης ήχου και εικόνας της παράστασης από το Ηρώδειο, μόνο για δύο ημέρες στις 9 και 10 Ιανουαρίου 2021, μέσω της πλατφόρμας του VIVA.GR, ώστε να την απολαύσει όλος ο κόσμος τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. -
130 ΠΟΙΗΜΑΤΑ
12.02.2014
Τετράδιο
-
3191 ΜΟΥΣΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΙΑ
1960
Το Τραγούδι Του Νεκρού Αδελφού - Λιποτάκτες-Λιποτάκτες: Αυγή Αφράτη (Σκέπασε Ατμός Τον Ερωτά Μας)
Mikis Theodorakis,Δημήτρης Φάμπας,Μανώλης Χιώτης
-
78 ΑΡΘΡΑ
01.03.2018
Τέσσερα άρθρα του Μίκη Θεοδωράκη από την “ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ” του 1975
Διαβάστε τα τέσσερα αρθρα του Μίκη Θεοδωράκη που δημοσιεύτηκαν στην Ελευθεροτυπία το 1975
-
11 VIDEOS
13.12.2017
Έλληνες του Πνεύματος και της Τέχνης: Μίκης Θεοδωράκης
Ο μεγάλος Έλληνας συνθέτης Μίκης Θεοδωράκης ξετυλίγει την ιστορία της ζωής του και ταυτόχρονα σκιαγραφείται η ιστορία της Ελλάδας των τελευταίων δεκαετιών.
-
38 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
2006
Συνέντευξη στον G. Hermann
Ποιοι πολιτισμοί; Σε τι διαφέρουν; Για ποιους λόγους συγκρούονται; Υπάρχει τάχα ένας ενιαίος δυτικός πολιτισμός και με ποια χαρακτηριστικά; Και ποιος είναι ο αντίστοιχος ανατολικός πολιτισμός; Ποιοι λαοί και ποιες χώρες ανήκουν στον πρώτο και ποιοι στον δεύτερο;
-
149 ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ & KEIMENA
26.02.2014
Μια σκέψη για τα τραγούδια μου
Κείμενο του Μίκη Θεοδωράκη
-
19 ΟΜΙΛΙΕΣ
25.03.2011
Ομιλία του Μίκη Θεοδωράκη στο Ηράκλειο Κρήτης
«Καμία διάταξη της συμφωνίας δεν αίρει το εγγενές δικαίωμα της κυβέρνησης της ελληνικής δημοκρατίας, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, να λαμβάνει όλα τα κατάλληλα περιοριστικά μέτρα που απαιτούνται για τη διασφάλιση ζωτικών συμφερόντων της εθνικής ασφάλειάς της σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης».
-
153 ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ
25.07.2014
Η "Γειτονιά των Αγγέλων" του Ιάκωβου Καμπανέλλη από τον θίασο της Τζένης Καρέζη
Κριτική του θεατρικού έργου. Υπογραφή ΚΟΚ.
-
49 ΔΗΛΩΣΕΙΣ
08.02.2015
Απάντηση στην εφημερίδα "Die Zeit"
Σχολιάζοντας δημοσίευμα της εφημερίδας «Die Zeit» σύμφωνα με το οποίο «ακροδεξιός Ρώσος ολιγάρχης μαζί με στέλεχος της Ρωσικής Πρεσβείας που υπηρετούσε στην Αθήνα ως το 2014 προσπαθούσαν να στήσουν δίκτυο υποστήριξης στην Ελλάδα ενάντια στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τις ΗΠΑ» συμπεριλαμβάνοντας στη λίστα των «συνεργαζομένων» Ελλήνων και το όνομα του Μ. Θεοδωράκη, ο Μίκης Θεοδωράκης έκανε την εξής δήλωση....
-
28 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΒΙΒΛΙΑ
15.12.2011
Οἱ βαθιές διαρθρωτικές ἀλλαγές στόν σύγχρονο κόσμο καθιστοῦν τό ἀναγεννητικό κίνημα πρός τό σοσιαλισμό κύριο φορέα τῆς ἀλλαγῆς
Πιστεύω πώς τό ἀναγεννητικό κίνημα πρός τό σοσιαλισμό ἀποτελεῖ τό κύριο αἴτημα τῆς ἱστορικῆς στιγμῆς. Ἡ δικτατορία, ἕξι χρόνια τώρα, κυβερνᾶ τή χώρα μας. Οἱ πολιτικές παρατάξεις, καί ἰδιαίτερα ἡ ἑλληνική Ἀριστερά, περνοῦν βαθιά κρίση. Ἔτσι, ὁ ἑλληνικός λαός, οἱ Ἕλληνες ἐργαζόμενοι ἔχουν ἀφεθεῖ, δίχως οὐσιαστική δυνατότητα ἄμυνας, στή διάθεση τῶν δικτατόρων.
-
64 ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΣΠΙΘΑ
09.09.2013
Για την Σπίθα Θερμαϊκού
Χαιρετίζω με μεγάλη ικανοποίηση τη δημοσίευση των σκέψεων της Σπίθας Θερμαϊκού για το 5ο κεφάλαιο (Έξοδος από την κρίση). Πιστεύω ότι οι σκέψεις αυτές συμβάλλουν στην προσπάθειά μας να εμπλουτίσουμε με τη συμβολή όλων ανεξαιρέτως των μελών τις προγραμματικές μας θέσεις και αρχές.
-
20 ΜΟΥΣΙΚΑ VIDEOS
27.11.2016
Sandino - Μίκης Θεοδωράκης Πέτρος Πανδής, Κόυβα F.Castro 1981
Ένα ιστορικό ντοκουμέντο μπροστά απ' τον καθεδρικό ναό της Αβάνας -
32 ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΑΡΘΡΑ
07.06.2018
Απόφαση της Συγκλήτου του Πανεπιστήμιου του Salzburg
Το έργο ζωής του Μίκη Θεοδωράκη, γεννημένου στις 29 Ιουλίου 1925 στη Χίο, μπορεί να ιδωθεί ως ένας υπερεθνικός αγώνας για την ελευθερία και την ειρήνη, ο οποίος δεν αντικατοπτρίζεται μόνο στην κοινωνική και πολιτική του δράση, αλλά και στο μουσικό του έργο. -
51 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
23.07.2018
Μεγάλη λαϊκή συναυλία της Ορχήστρας
Παρασκευή 27 Ιουλίου 2018
ώρα έναρξης 21:00
Παραλία Βραχατίου
Είσοδος Ελεύθερη -
16 Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΜΑΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
30.05.2017
Ανοκτή επιστολή στον κ. Νίκο Κοτζιά για το θέμα της ΑΟΖ: Είδατε τη δήλωση των G7; - του Θεόδωρου Καρυώτη
Αγαπητέ Κύριε Υπουργέ,
Διαβάζω στο τηλεγράφημα του Γαλλικού Πρακτορείου (AFP) στην εφημερίδα The Manilla Times, ότι στο Κοινό Ανακοινωθέν της ομάδας G7, που πραγματοποιήθηκε στην Ταορμίνα της Ιταλίας περιλαμβάνεται και η εξής δήλωση....
Διαβάστε ολόκληρη την επιστολή -
61 ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
21.03.2018
Τα βάρβαρα έθιμα πρέπει να εκλείψουν!
ΝΑΙ, είναι ζωντανά.
ΝΑΙ, πονούν.
ΝΑΙ, είναι τρομοκρατημένα.
ΝΑΙ, είναι μωρά.
ΝΑΙ, η οικογένειά τους τα βλέπει.
ΟΧΙ, δεν καταλαβαίνουν γιατί. -
16 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ
05.07.2017
Γνώμη για την άγνωστης σύνθεσης και αγνώστων σκοπών πολυμερή διάσκεψη Γενεύης - του Γεωργίου Κασιμάτη
Αδιαμφισβήτητο και μη διαπραγματεύσιμο δεδομένο είναι η κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία αποτελεί πλήρους κυριαρχίας μέλος του ΟΗΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της οποίας τα κυριαρχικά δικαιώματα είναι εγγυημένα από το Σύνταγμά της, από το διεθνές δίκαιο, από τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ και από τις Συνθήκες της ΕΈ και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
-
1 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ GUY WAGNER
25.05.2016
Στον Guy Wagner: Αποχαιρετισμός
Αγαπημένε μου Guy,
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι έφυγες για πάντα εσύ που με την αγάπη και την φιλία σου ήσουν το πιο πολύτιμο στήριγμά μου από την στιγμή που σε γνώρισα, εδώ και 43 περίπου χρόνια, μέχρι αυτή τη στιγμή που σε χάνω για πάντα. -
1 ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ GAIL HOLST
18.02.2014
Αρχαίες και σύγχρονες ελληνικές τραγωδίες στις όπερες του Μίκη Θεοδωράκη [«Μήδεια», «Ηλέκτρα», «Αντιγόνη»]
Η σχέση των Ελλήνων με την αρχαία τραγωδία είναι ιδιαίτερα συγκινητική αυτή την εποχή που η Ελλάδα φαίνεται να βυθίζεται σε μια άβυσσο φτώχειας, παράνοιας και κοινωνικής αποσύνθεσης. Η παρούσα οικτρή κατάσταση της χώρας προκαλεί συναισθήματα déjà vu στους μεγαλύτερους σε ηλικία Έλληνες, εκείνους που έζησαν όχι μόνον τη δικτατορία των συνταγματαρχών, στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές του 1970, αλλά που θυμούνται και την πείνα της Κατοχής και την ωμότητα του Εμφύλιου Πολέμου. Τα διαστήματα σχετικής ειρήνης και δημοκρατίας στην πρόσφατη ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας έχουν βιωθεί στη σκιά των προηγούμενων πολύ τραγικών γεγονότων, τα οποία διαμόρφωσαν τη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών.
-
52 ΑΡΘΡΑ ΑΛΛΩΝ
20.07.2017
Το πραξικόπημα στην Κύπρο συνεχίζεται! - του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Οι δύο βασικοί «μύθοι» που έντεχνα καλλιεργούνται για να επιτρέπουν στο εξελισσόμενο πραξικόπημα κατά του κυπριακού ελληνισμού (και, εμμέσως πλην σαφώς κατά της Ελλάδας) να συνεχίζεται με σχετικά λίγες αντιστάσεις είναι οι εξής:
* ότι η Γενεύη είναι μια στιγμιαία διαδικασία και όχι διαρκής, όπως πρότεινε και έγινε δεκτό ο κ. Κοτζιάς
* ότι θα δοθεί στο μέλλον η δυνατότητα στους Κύπριους να ανατρέψουν τα αποτελέσματά της με δημοψήφισμα.