Άρθρο του Μίκη Θεοδωράκη στην εφημερίδα ''ΤΑ ΝΕΑ'' της 9.1.2021
Ο κοασμός των βατράχων
Από την πλευρά της δημιουργίας και της παρουσίας πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής στη χώρα μας, η δεκαετία του 2020 είναι η πιο φτωχή σε σύγκριση με όλες τις δεκαετίες από το 1940 μέχρι σήμερα.
Στην δεκαετία του '40 είχαμε πόλεμο, ξένη κατοχή, εμφύλιο πόλεμο.
Στην δεκαετία του '50 η χώρα ήταν κατεστραμμένη και υπήρχε η κυριαρχία του Παλατιού και της αστυνομικής βίας.
Παρ’ όλα αυτά υπήρχε πολιτιστική ζωή. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω τις θεατρικές παραστάσεις, τις συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας, το Ελληνικό Χορόδραμα.
Στην δεκαετία του '60 οι σκληρές οικονομικές συνθήκες αλλά και η συνεχιζόμενη αστυνομική βία δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν την πολιτιστική μας αναγέννηση.
Στην δεκαετία του '70 είχαμε την χούντα. Αμέσως μετά, η πολιτιστική ζωή συνέχισε το δρόμο της.
Στην δεκαετία του '80 οι μεγάλες κοινωνικές ανακατατάξεις βοήθησαν την ανάπλαση της καλλιτεχνικής μας ζωής.
Στην δεκαετία του '90 και του 2000 οι πολιτιστικές εκδηλώσεις (με την βοήθεια πάντα του Κράτους και των Δήμων) συνεχίστηκαν.
Στην δεκαετία του 2010 άρχισε η παρακμή, για να φτάσουμε στην δεκαετία του 2020 στο ΜΗΔΕΝ.
Αναγνωρίζω ότι οι συνθήκες (πανδημία, οικονομία, τουρκική απειλή) θα πρέπει να είναι -και είναι- μεταξύ των εθνικών μας προτεραιοτήτων.
Ο σκοπός όμως αλλά και η προϋπόθεση για όλα, είναι η Παιδεία και ο Πολιτισμός. Όσο μεγάλος και αν είναι ο πλούτος μιας χώρας, η Ιστορία διδάσκει ότι εκείνο που μένει τελικά είναι ο Πολιτισμός της.
Ποιος γνωρίζει σήμερα τις καθημερινές αποφάσεις για τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που απασχόλησαν τον Περικλή και άλλους στην αρχαία Αθήνα; Κανείς! Όμως όλοι γνωρίζουν και μάλιστα επί πολλούς αιώνες τον Πολιτισμό που εκείνοι οι δημόσιοι άνδρες βοήθησαν να δημιουργηθεί.
Και φυσικά χάρη στην χρηματοδότηση του Πολιτισμού από το ταμείο του Κράτους! Με πολιτικούς χωρίς την παιδεία και το όραμα του Περικλή και των άλλων δημοσίων παραγόντων, δεν θα υπήρχε η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας. Δεν θα υπήρχαν τα θέατρα. Δεν θα υπήρχαν ίσως ο Σοφοκλής και ο Φειδίας.
Γιατί αν ο καλλιτέχνης γνωρίζει ότι δεν υπάρχει τρόπος να φτάσει το έργο του στην κοινωνία, τότε δεν θα το γράψει, δεν θα το συνθέσει, δεν θα το λαξεύσει.
Δεν θα υπήρχε ίσως ούτε το κοινό που διψά για τα έργα της εποχής του.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους ερμηνευτές που έχουν ανάγκη να ερμηνεύσουν καινούρια έργα θεατρικά, μουσικά, χορευτικά.
*
Λυπάμαι πολύ αλλά είμαι υποχρεωμένος να θυμίσω στους δημόσιους άνδρες και κυρίως στην Κυβέρνηση ότι η υστεροφημία τους εξαρτάται περισσότερο από την συμβολή τους στον Πολιτισμό παρά από ο,τιδήποτε άλλο.
Το παράδειγμα του Περικλή που ανέφερα, δεν είναι μοναδικό. Εάν παρακολουθήσουμε σχολαστικά την ιστορία της Τέχνης, θα δούμε ότι πίσω από κάθε της κατάκτηση υπάρχει το δημόσιο πρόσωπο του αντίστοιχου τόπου και της αντίστοιχης εποχής, που παραμένει στην ανάμνηση των ανθρώπων επειδή βοήθησε την δημιουργία νέας σκέψης και νέων καλλιτεχνικών έργων.
*
Και για να μην πάμε πολύ μακριά, ας δούμε ποια είναι τα πρόσωπα που έμειναν στη μνήμη και στην ιστορία τον τελευταίο αιώνα στην χώρα μας. Είναι οι περισσότεροι πολιτικοί ή ποιητές, συγγραφείς, δημιουργοί, μουσικοί, ζωγράφοι, γενικά άνθρωποι του Πνεύματος και της Τέχνης;
*
Σήμερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το πλοίο ΕΛΛΑΣ έχουν να κάνουν με το Μηχανοστάσιο και με τον τυφώνα Τουρκία.
Το λιμάνι όμως στο οποίο θα πρέπει να κατευθύνεται, είναι η Παιδεία και ο Πολιτισμός. Και ποιος φροντίζει γι' αυτή την πορεία, αφού Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση απασχολούνται μονάχα με το Μηχανοστάσιο και τον θυελλώδη καιρό που μας θαλασσοδέρνει χωρίς να υπάρχει πολιτιστικό όραμα;
Κάποτε το Μηχανοστάσιο θα διορθωθεί και θα έρθει μπουνάτσα.
Τότε και μόνο τότε, η πολιτική ηγεσία θα ανακαλύψει ότι το λιμάνι στο οποίο θα έχουμε φτάσει, θα είναι μια αδιέξοδη λιμνοθάλασσα με μοναδικό πολιτιστικό ήχο τον κοασμό των βατράχων…
ΔΕΙΤΕ/ΑΚΟΥΣΤΕ/ΔΙΑΒΑΣΤΕ
-
130 ΠΟΙΗΜΑΤΑ
12.02.2014
Ο προδότης
Κυνηγούσα μέσα στην Αθήνα
ήμουν τότε αμούστακο παιδί
είχα ένα πιστόλι και μια φίνα
αισιοδοξία τρομερή..... -
3191 ΜΟΥΣΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΙΑ
2000
Electra (Ηλέκτρα)-Β' Πράξη: Χορός
Mikis Theodorakis,St. Petersburg State Academic Capella Symphony Orchestra,Glinka Choir St. Petersburg,Galina Dolbonos
-
38 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
14.04.2011
Η συνέντευξη του Μίκη Θεοδωράκη στην εκπομπή του Γιώργου Παπαδάκη 'Καλημέρα Ελλάδα'
Δεν έχω σκοπό στο σχηματισμό ενός κόμματος, ούτε ενός οργανωμένου λαϊκού κινήματος με οργανώσεις, μέλη και ηγεσία. Το μοναδικό μου κίνητρο είναι να βοηθήσω να δημιουργηθεί ένα κίνημα και μια ζύμωση ιδεών, ανεξάρτητα και μακριά από το υπάρχον πολιτικό, κομματικό κατεστημένο, με επίκεντρο τον ανεξάρτητο πολίτη που αισθάνεται την ανάγκη να αντιδράσει στο σημερινό αδιέξοδο και να συμβάλλει με τις όποιες δυνάμεις του στην έξοδο της πατρίδας μας από τη βαθιά κρίση, στην οποία μας οδήγησε η διεθνής κρίση του καπιταλισμού και οι εξαρτημένοι από διεθνή κέντρα, εξέχοντες πολιτικοί και οικονομικοί κύκλοι.
-
149 ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ & KEIMENA
31.03.2014
Σημειώσεις, στοχασμοί, σχεδιαγράμματα Μίκη Θεοδωράκη για την εξέλιξη της ελληνικής μουσικής
Χειρόγραφο του 1951
-
19 ΟΜΙΛΙΕΣ
02.12.2013
Ομιλία του Μίκη Θεοδωράκη κατά την τελετή υποδοχής του ως επιτίμου μέλους της Ακαδημίας Αθηνών - Η μόνη λύση
Κατ’ αρχήν θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμότατα τον κ. Πρόεδρο και τον κ. Γενικό Γραμματέα για όσα είπαν προηγουμένως αλλά και όλα τα μέλη της Ακαδημίας, για την μεγάλη τιμή που μου έκαναν να μου προσφέρουν τη δυνατότητα να ομιλώ αυτή τη στιγμή από το βήμα του Ανώτατου Πνευματικού Ιδρύματος της χώρας μας, της Ακαδημίας Αθηνών.
-
49 ΔΗΛΩΣΕΙΣ
13.06.2018
Απάντηση Μίκη Θεοδωράκη στον Πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα
Προς τον Εξοχώτατο Πρωθυπουργό της Ελλάδας
Αγαπητέ Αλέξη,
Η αγάπη - αγάπη και η Λογική - Λογική.
Κάποτε πίστευες και διαδήλωνες με το «Κάτω οι δολοφόνοι των Λαών». Τι σου λέει άραγε η Λογική σου, όταν όλοι αυτοί σε συγχαίρουν;
Ποιο είναι το κακό που έκανες για να σε επαινούν ομαδικώς με τόσο μεγάλη θέρμη;
Εγώ δεν κάνω τίποτα άλλο από το να σου υπενθυμίζω ότι θα πρέπει να ανησυχείς.
Αυτή είναι η Λογική της δικής μου αγάπης.
Σε χαιρετώ,
Μίκης -
28 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΒΙΒΛΙΑ
24.08.2010
Το μεγάλο όραμα*
Βασισμένος στην άποψη του Αναξίμανδρου ότι «ανάμεσα στα ζεύγη των αντιθέτων που βρίσκονται σε συνεχή πόλεμο μεταξύ τους, η υπεροχή του ενός ή του άλλου […] είναι περιορισμένη και εναλλασσόμενη» αντιμετωπίζω στο κείμενο που παραθέτω με ένα συγκρατημένο (ομολογώ) αίσθημα αισιοδοξίας την παρούσα κατάσταση [Αύγουστος 2010] απευθυνόμενος στο συνέδριο με θέμα «Η Ελλάδα και η Ευρώπη» που διοργάνωσαν ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Φ. Πετσάλνικος και ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Ν. Κακλαμάνης και μου έκαναν την τιμή να με καλέσουν μαζί με συνέδρους από όλη την Ευρώπη.
-
64 ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΣΠΙΘΑ
24.04.2013
Με αισιοδοξία και δύναμη - Μίκης Θεοδωράκης
Με την ανανεωμένη μας σελίδα η Κ.Α.Π. (Σπίθα) κάνει μια νέα αρχή. Ή μάλλον επιστρέφει στην αρχική ιδέα-πρόταση για την δημιουργία μιας Κίνησης Ιδεών. Η πείρα που αποκτήσαμε δεν πήγε χαμένη. Όλες και όλοι μας γίναμε λίγο πιο σοφοί! Άλλωστε δήλωσα εξ αρχής πως επιχειρούμε ένα καινούριο ιστορικό πείραμα.
-
18 ΠΟΛΙΤΙΚΑ VIDEOS
16.01.2011
Ιδρυτική Διακύρηξη Κ.Α.Π.
-
33 ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΑΡΘΡΑ
20.12.2020
Κυκλοφόρησε στις 14.12.2020 το βιβλίο της Μαργαρίτας Θεοδωράκη ''Αναμνήσεις ενός κοριτσιού''
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις IANOS το βιβλίο της Μαργαρίτας-Ασπασίας Θεοδωράκη με τίτλο «Αναμνήσεις ενός κοριτσιού».
Η κόρη του μεγάλου μουσικοσυνθέτη, με τον ιδιαίτερο συγγραφικό και ποιητικό λόγο της, αποτυπώνει στο χαρτί αναμνήσεις, σκέψεις και συναισθήματα που κουβαλάει από τα παιδικά της χρόνια μεγαλώνοντας δίπλα στον «δέσμιο άγριων λύκων» Μίκη Θεοδωράκη. Βιώνει τις στρατιωτικές εφόδους στο σπίτι, τις εκτοπίσεις, τις φυλακίσεις και με το αθώο παιδικό της βλέμμα παρακολουθεί πάντα από εκεί, χαμηλά, τις θεόρατες φιγούρες του πατέρα της και των αμέτρητων φρουρών του, συμμετέχοντας κι η ίδια σ’ έναν αέναο «Χορό αρχαίας τραγωδίας».
-
51 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
03.11.2015
Άξιον εστί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 11 Νοεμβρίου 2015 και ώρα 20:30
Το Άξιον εστί του Μίκη Θεοδωράκη σε ποίηση του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, αποτελεί ένα «μνημείο της σύγχρονης ελληνικής τέχνης».
Η Καμεράτα, υπό τη διεύθυνση του διεθνώς καταξιωμένου μαέστρου Γιώργου Πέτρου, παρουσιάζει την αυθεντική πρώτη εκδοχή του έργου (1964) χωρίς ηλεκτρική ενίσχυση στο συμφωνικό και λυρικό μέρος, δίνοντας τη δυνατότητα στην ευφάνταστη ενορχήστρωση του Μίκη να λάμψει μέσα από το μεγαλείο του ακουστικού ήχου, ενώ ο δημοφιλής τραγουδιστής Γιάννης Κότσιρας δανείζει τη φωνή του σε αγαπημένα τραγούδια -
16 Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΜΑΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
06.11.2012
Ομιλία Γραμματέα Κ.Α.Π. – Σπίθα Πατσίκα Μιχαήλ στο ίδρυμα Κακογιάννη
Τον Μάϊο του 2010, εισήλθε η χώρα μας στο καθεστώς του Πρώτου Μνημονίου. Τον Ιούνιο, του ίδιου έτους, ο Μίκης Θεοδωράκης δηλώνει ότι η χώρα τελεί υπό κατοχή.
Σήμερα το ίδιο ακούμε και από τον προεξάρχοντα της Εκκλησίας τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. -
16 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ
14.02.2014
Για τη Δανειοδοτική Σύμβαση, το Μνημόνιο και τη Συμφωνία Έγκρισης του ΔΝΤ
Η Δανειοδοτική Σύμβαση, το Μνημόνιο και η Συμφωνία έγκρισης του ΔΝΤ αποτελούν μια ενιαία διεθνή σύμβαση που υπογράφουν η Ελληνική Δημοκρατία, οι 16 χώρες της Ευρωζώνης... -
61 ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
06.12.2014
Βία κατά των ζώων σημαίνει βία και στο σπίτι - του Γιώργου Φραντζεσκάκη
Πενήντα τέσσερις περιπτώσεις κακοποίησης ζώων που έφτασαν στη δημοσιότητα μέτρησα τον περασμένο μήνα. Πενήντα τέσσερις! Γίναμε ακόμη πιο ανάλγητοι και σαδιστές λόγω ανέχειας; Δύσκολο να το πιστέψω, βλέποντας παράλληλα τόσες πράξεις ανιδιοτελούς προσφοράς γύρω μου.
-
1 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ GUY WAGNER
25.05.2016
Στον Guy Wagner: Αποχαιρετισμός
Αγαπημένε μου Guy,
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι έφυγες για πάντα εσύ που με την αγάπη και την φιλία σου ήσουν το πιο πολύτιμο στήριγμά μου από την στιγμή που σε γνώρισα, εδώ και 43 περίπου χρόνια, μέχρι αυτή τη στιγμή που σε χάνω για πάντα. -
1 ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ GAIL HOLST
18.02.2014
Αρχαίες και σύγχρονες ελληνικές τραγωδίες στις όπερες του Μίκη Θεοδωράκη [«Μήδεια», «Ηλέκτρα», «Αντιγόνη»]
Η σχέση των Ελλήνων με την αρχαία τραγωδία είναι ιδιαίτερα συγκινητική αυτή την εποχή που η Ελλάδα φαίνεται να βυθίζεται σε μια άβυσσο φτώχειας, παράνοιας και κοινωνικής αποσύνθεσης. Η παρούσα οικτρή κατάσταση της χώρας προκαλεί συναισθήματα déjà vu στους μεγαλύτερους σε ηλικία Έλληνες, εκείνους που έζησαν όχι μόνον τη δικτατορία των συνταγματαρχών, στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές του 1970, αλλά που θυμούνται και την πείνα της Κατοχής και την ωμότητα του Εμφύλιου Πολέμου. Τα διαστήματα σχετικής ειρήνης και δημοκρατίας στην πρόσφατη ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας έχουν βιωθεί στη σκιά των προηγούμενων πολύ τραγικών γεγονότων, τα οποία διαμόρφωσαν τη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών.