Άρθρο του Μίκη Θεοδωράκη στην εφημερίδα ''ΤΑ ΝΕΑ'' της 9.1.2021
Ο κοασμός των βατράχων
Από την πλευρά της δημιουργίας και της παρουσίας πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής στη χώρα μας, η δεκαετία του 2020 είναι η πιο φτωχή σε σύγκριση με όλες τις δεκαετίες από το 1940 μέχρι σήμερα.
Στην δεκαετία του '40 είχαμε πόλεμο, ξένη κατοχή, εμφύλιο πόλεμο.
Στην δεκαετία του '50 η χώρα ήταν κατεστραμμένη και υπήρχε η κυριαρχία του Παλατιού και της αστυνομικής βίας.
Παρ’ όλα αυτά υπήρχε πολιτιστική ζωή. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω τις θεατρικές παραστάσεις, τις συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας, το Ελληνικό Χορόδραμα.
Στην δεκαετία του '60 οι σκληρές οικονομικές συνθήκες αλλά και η συνεχιζόμενη αστυνομική βία δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν την πολιτιστική μας αναγέννηση.
Στην δεκαετία του '70 είχαμε την χούντα. Αμέσως μετά, η πολιτιστική ζωή συνέχισε το δρόμο της.
Στην δεκαετία του '80 οι μεγάλες κοινωνικές ανακατατάξεις βοήθησαν την ανάπλαση της καλλιτεχνικής μας ζωής.
Στην δεκαετία του '90 και του 2000 οι πολιτιστικές εκδηλώσεις (με την βοήθεια πάντα του Κράτους και των Δήμων) συνεχίστηκαν.
Στην δεκαετία του 2010 άρχισε η παρακμή, για να φτάσουμε στην δεκαετία του 2020 στο ΜΗΔΕΝ.
Αναγνωρίζω ότι οι συνθήκες (πανδημία, οικονομία, τουρκική απειλή) θα πρέπει να είναι -και είναι- μεταξύ των εθνικών μας προτεραιοτήτων.
Ο σκοπός όμως αλλά και η προϋπόθεση για όλα, είναι η Παιδεία και ο Πολιτισμός. Όσο μεγάλος και αν είναι ο πλούτος μιας χώρας, η Ιστορία διδάσκει ότι εκείνο που μένει τελικά είναι ο Πολιτισμός της.
Ποιος γνωρίζει σήμερα τις καθημερινές αποφάσεις για τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που απασχόλησαν τον Περικλή και άλλους στην αρχαία Αθήνα; Κανείς! Όμως όλοι γνωρίζουν και μάλιστα επί πολλούς αιώνες τον Πολιτισμό που εκείνοι οι δημόσιοι άνδρες βοήθησαν να δημιουργηθεί.
Και φυσικά χάρη στην χρηματοδότηση του Πολιτισμού από το ταμείο του Κράτους! Με πολιτικούς χωρίς την παιδεία και το όραμα του Περικλή και των άλλων δημοσίων παραγόντων, δεν θα υπήρχε η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας. Δεν θα υπήρχαν τα θέατρα. Δεν θα υπήρχαν ίσως ο Σοφοκλής και ο Φειδίας.
Γιατί αν ο καλλιτέχνης γνωρίζει ότι δεν υπάρχει τρόπος να φτάσει το έργο του στην κοινωνία, τότε δεν θα το γράψει, δεν θα το συνθέσει, δεν θα το λαξεύσει.
Δεν θα υπήρχε ίσως ούτε το κοινό που διψά για τα έργα της εποχής του.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους ερμηνευτές που έχουν ανάγκη να ερμηνεύσουν καινούρια έργα θεατρικά, μουσικά, χορευτικά.
*
Λυπάμαι πολύ αλλά είμαι υποχρεωμένος να θυμίσω στους δημόσιους άνδρες και κυρίως στην Κυβέρνηση ότι η υστεροφημία τους εξαρτάται περισσότερο από την συμβολή τους στον Πολιτισμό παρά από ο,τιδήποτε άλλο.
Το παράδειγμα του Περικλή που ανέφερα, δεν είναι μοναδικό. Εάν παρακολουθήσουμε σχολαστικά την ιστορία της Τέχνης, θα δούμε ότι πίσω από κάθε της κατάκτηση υπάρχει το δημόσιο πρόσωπο του αντίστοιχου τόπου και της αντίστοιχης εποχής, που παραμένει στην ανάμνηση των ανθρώπων επειδή βοήθησε την δημιουργία νέας σκέψης και νέων καλλιτεχνικών έργων.
*
Και για να μην πάμε πολύ μακριά, ας δούμε ποια είναι τα πρόσωπα που έμειναν στη μνήμη και στην ιστορία τον τελευταίο αιώνα στην χώρα μας. Είναι οι περισσότεροι πολιτικοί ή ποιητές, συγγραφείς, δημιουργοί, μουσικοί, ζωγράφοι, γενικά άνθρωποι του Πνεύματος και της Τέχνης;
*
Σήμερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το πλοίο ΕΛΛΑΣ έχουν να κάνουν με το Μηχανοστάσιο και με τον τυφώνα Τουρκία.
Το λιμάνι όμως στο οποίο θα πρέπει να κατευθύνεται, είναι η Παιδεία και ο Πολιτισμός. Και ποιος φροντίζει γι' αυτή την πορεία, αφού Κυβέρνηση και Αντιπολίτευση απασχολούνται μονάχα με το Μηχανοστάσιο και τον θυελλώδη καιρό που μας θαλασσοδέρνει χωρίς να υπάρχει πολιτιστικό όραμα;
Κάποτε το Μηχανοστάσιο θα διορθωθεί και θα έρθει μπουνάτσα.
Τότε και μόνο τότε, η πολιτική ηγεσία θα ανακαλύψει ότι το λιμάνι στο οποίο θα έχουμε φτάσει, θα είναι μια αδιέξοδη λιμνοθάλασσα με μοναδικό πολιτιστικό ήχο τον κοασμό των βατράχων…
ΔΕΙΤΕ/ΑΚΟΥΣΤΕ/ΔΙΑΒΑΣΤΕ
-
130 ΠΟΙΗΜΑΤΑ
12.02.2014
Πώς να στο γράψω πως σ' αγαπώ;
Η χαρά, η μεγάλη χαρά που δημιουργεί
τους κόσμους μαζεύοντας στοργικά κάθε
συντρίμι γεννημένο απ' τα σπλάχνα σου
ω Νύχτα, ήρθε κι έδιωξε κάθε τι
Καλό ή Κακό απ' την καρδιά μου και
με πλημμύρισε με τον ωκεανό κάθε ομορφιάς.... -
78 ΑΡΘΡΑ
10.09.2015
Οι εκλογές, η Τιμή και η θηλιά
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι κανονικά οι εκλογές γίνονται για την ανάδειξη της κοινοβουλευτικής δύναμης που θα οδηγήσει τον Λαό στην επόμενη τετραετία εφαρμόζοντας το πρόγραμμά της. Στις προσεχείς όμως εκλογές, ποιο θα είναι το πρόγραμμα που θα εφαρμόσει όποιο κόμμα κερδίσει;
-
38 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
21.01.2012
Συνέντευξη Μίκη Θεοδωράκη στο Βήμα της Κυριακής
Το τραγούδι μου είναι νέο. Βασίζεται σε ελεύθερο-πεζό στίχο και έχει τίτλο «Μνημόσυνο για την Ελλάδα». Περιγράφει πώς ένας υπουργός με την υπογραφή του κάτω από το Μνημόνιο παρέδωσε στους ξένους την Εθνική μας Κυριαρχία και ξεπούλησε όσο-όσο την Δημόσια περιουσία, των Ιστορικών μας Μνημείων συμπεριλαμβανομένων.
-
149 ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ & KEIMENA
02.10.2014
Τα ιδανικά λαϊκής μας μουσικής
Το κείμενο διάλεξης του Μίκη Θεοδωράκη.
-
19 ΟΜΙΛΙΕΣ
07.10.2006
Ομιλία στη Ζάτουνα Αρκαδίας, Οκτώβρης 2006
Τύχη αγαθή μου δίνεται η ευκαιρία να εκφωνήσω εγκώμιο για δυο αγίους της νεοελληνικής μας ιστορίας, εδώ στον ίδιο χώρο, στον Ναό της Παναγίας, όπου πριν 38 χρόνια μαθήτευα την Βυζαντινή μουσική με Δάσκαλο τον Ιερομόναχο Πατέρα Θεοδόση περιστοιχιζόμενος από χορό ψαλτών χωροφυλάκων σε κείνους τους χλωμούς καιρούς της εθνικής μας ντροπής.
-
49 ΔΗΛΩΣΕΙΣ
17.04.2012
Δ Η Λ Ω Σ Η - για τον Δημήτρη Μητροπάνο
Τον Δημήτρη Μητροπάνο τον θεωρούσα πνευματικό μου παιδί. Έφηβος ξεκίνησε μαζί μου την πορεία του στο τραγούδι για να φτάσει στις κορυφές της λαϊκής αποδοχής, της μεγάλης αγάπης και της καλλιτεχνικής καταξίωσης.
-
153 ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ
17/8/1962
Κουβανοί συνθέτες έκλεψαν μουσική του Μ. Θεοδωράκη
Περιγραφή ενός περιστατικού όπου ένας ναυτικός διαπίστωσε ότι σε μπαρ στη Κούβα παιζόταν μουσική από την ταινία "Νύχτα γάμου". Ο δίσκος ανέφερε ψευδώς ότι η σύνθεση των έργων ανήκε σε ξένους συνθέτες. Η αναφορά γίνεται στα Νέα στις 17/8/1962
-
28 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΒΙΒΛΙΑ
05.06.2013
Ανήσυχος απέναντι στις παλινδρομήσεις της “Αλλαγής”
Οι εκλογές του 1977 επιβεβαίωσαν, όπως επισημάνθηκε, ότι το ΚΚΕ κρατούσε ακόμη σε μεγάλο βαθμό τις δυνάμεις του. Από την άλλη, η διαρροή αριστερών ψήφων προς το ΠΑΣΟΚ, που ανεδείχθη αξιωματική αντιπολίτευση, ενεργοποίησε και πάλι τον Θεοδωράκη προς την κατεύθυνση της επανασυσπείρωσης της Αριστεράς με κέντρο αιχμής το παραδοσιακό Κ.Κ
-
64 ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΣΠΙΘΑ
08.09.2011
Γράμμα του Μίκη Θεοδωράκη προς την Φινλανδέζα τραγουδίστρια και συνεργάτιδα του Arja Saijonmaa
Σε παρακαλώ να διαβιβάσεις στην συμπαθέστατη συμπατριώτισσά σου Υπουργό Οικονομικών, ότι κάνει μεγάλο λάθος να πιστεύει ότι εμείς οι Έλληνες θα δεχθούμε ποτέ να δοθούν οι εγγυήσεις που ζητάει από τη σημερινή Κυβέρνηση της Ελλάδας, προκειμένου να μας δώσει η χώρα σας κάποιο δάνειο.
-
33 ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΑΡΘΡΑ
14.12.2016
ΟΧΙ στην απέλαση των 8 Τούρκων αξιωματικών
Κάντε κλικ στην ανάρτηση για να δείτε το κείμενο -
51 ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
29.03.2016
Στις 24.4.2016 συναυλία με έργα Θεοδωράκη στο Μέγαρο Μουσικής: «Ραψωδία για βαρύτονο και ορχήστρα εγχόρδων», «Κασσιανή» και «Mauthausen»
Εβδομάδα των Θείων Παθών και του Πάσχα – μέρες που αποκτούν βαθύτερο νόημα με το βλέμμα όλων στραμμένο στο προσφυγικό δράμα. Μέρες κατάνυξης, περισυλλογής και ανάτασης, μέρες υψηλής έμπνευσης για τους δημιουργούς.
-
16 Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΜΑΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
07.06.2017
‘Εχει “πιάσει φωτιά” η ΑΟΖ και η Υφαλοκρηπίδα: Ήρθε η ώρα της Κρήτης και της Ελλάδας - του Θεόδωρου Καρυώτη
Φαίνεται ότι, ξαφνικά, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ έχει πιάσει φωτιά και τρέχει, με δυο χρόνια καθυστέρηση, να παραχωρήσει για έρευνα και εκμετάλλευση θαλάσσια οικόπεδα στους πετρελαϊκούς κολοσσούς νότια της Κρήτης.
Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση είναι το γεγονός ότι η αμερικανική ExxonMobil ( επικεφαλής της οποίας ήταν μέχρι πρότινος ο ΥΠΕΞ Ρεξ Τίλλερσον) και η γαλλική TOTAL ενδιαφέρονται για θαλάσσια οικόπεδα, που πιστεύουν ότι ανήκουν στην ΑΟΖ/Υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας. -
16 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ
16.03.2010
Η επέμβαση της τρόικας στην Κυπριακή Δημοκρατία
Κάθε Έλληνας πρέπει να δει ποιες σκοτεινές δυνάμεις και ποιοι δόλιοι στόχοι βρίσκονται πίσω από το πρωτοφανές χτύπημα που επέφερε η πολιτική και η οικονομική ηγεσία της Ευρωζώνης στην Κυπριακή Δημοκρατία για την κατάλυση και υποδούλωσή της.
-
61 ΑΡΘΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
23.08.2014
Ταξιδεύοντας με το ΚΤΕΛ - του Γιώργου Φραντζεσκάκη
Δεν ξέρω αν είναι εύκολο να περάσεις την κάμηλο μέσα από το μάτι της βελόνας. Έχω σχεδόν πειστεί όμως, τέσσερα χρόνια αργότερα, ότι είναι εξίσου δύσκολο να πείσεις έναν «επαγγελματία» που έχει μάθει να κρατάει το μαχαίρι και το καρπούζι να σεβαστεί την κοινή λογική και τους νόμους…
-
1 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ GUY WAGNER
25.05.2016
Στον Guy Wagner: Αποχαιρετισμός
Αγαπημένε μου Guy,
Δεν μπορώ να πιστέψω ότι έφυγες για πάντα εσύ που με την αγάπη και την φιλία σου ήσουν το πιο πολύτιμο στήριγμά μου από την στιγμή που σε γνώρισα, εδώ και 43 περίπου χρόνια, μέχρι αυτή τη στιγμή που σε χάνω για πάντα. -
1 ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ GAIL HOLST
18.02.2014
Αρχαίες και σύγχρονες ελληνικές τραγωδίες στις όπερες του Μίκη Θεοδωράκη [«Μήδεια», «Ηλέκτρα», «Αντιγόνη»]
Η σχέση των Ελλήνων με την αρχαία τραγωδία είναι ιδιαίτερα συγκινητική αυτή την εποχή που η Ελλάδα φαίνεται να βυθίζεται σε μια άβυσσο φτώχειας, παράνοιας και κοινωνικής αποσύνθεσης. Η παρούσα οικτρή κατάσταση της χώρας προκαλεί συναισθήματα déjà vu στους μεγαλύτερους σε ηλικία Έλληνες, εκείνους που έζησαν όχι μόνον τη δικτατορία των συνταγματαρχών, στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές του 1970, αλλά που θυμούνται και την πείνα της Κατοχής και την ωμότητα του Εμφύλιου Πολέμου. Τα διαστήματα σχετικής ειρήνης και δημοκρατίας στην πρόσφατη ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας έχουν βιωθεί στη σκιά των προηγούμενων πολύ τραγικών γεγονότων, τα οποία διαμόρφωσαν τη συνείδηση των Ελλήνων πολιτών.
-
52 ΑΡΘΡΑ ΑΛΛΩΝ
07.05.2017
Για το βιβλίο του Μίκη Θεοδωράκη «Μονόλογοι στο Λυκαυγές» (πρώτο μέρος) - της Αναστασίας Βούλγαρη
Μετά τους Διαλόγους στο Λυκόφως, τότε που ήλιος γέρνει, ακολουθεί το Λυκαυγές, το φαινόμενο κατά το οποίο η νύχτα γίνεται πιο σκοτεινή, λίγο πριν χαράξει η μέρα. Αυτή τη στιγμή διάλεξα κι εγώ για να κυκλοφορήσω τους Μονολόγους στο Λυκαυγές, γιατί αμφιβάλλω αν υπήρξε ποτέ ή αν υπάρξει ποτέ στο μέλλον βαθύτερο σκοτάδι από αυτό που ζούμε σήμερα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ
